orni.pl

Informacje ogólne

Ostoja Błota Rakutowskie, będąca obszarem Natura 2000, leży niedaleko miejscowości Kowal, w południowej części województwa kujawsko-pomorskiego (ok. 10 km od granicy z województwem mazowieckim). Jej powierzchnia wynosi ponad 3 000 ha. Jezioro Rakutowskie położone w rozległym obniżeniu, jest płytkim eutroficznym zbiornikiem o powierzchni 300 ha, zasilanym przez rzekę Kłótnię, a odwadnianym przez rzekę Rakutówkę. Jezioro charakteryzuje się znacznymi wahaniami poziomu wody. Powierzchnia lustra wody wynosi tylko 180 ha, pozostałą część jeziora zajmuje pas roślinności składający się głównie z szuwarów trzcinowych, które miejscami sięgają 500 m szerokości i zajmują 80% długości linii brzegowej. Od południowego wschodu jezioro graniczy z ekstensywnie użytkowanymi podmokłymi łąkami i pastwiskami. Około 1/3 powierzchni ostoi pokrywa las. Większość drzewostanów jest pochodzenia naturalnego lub odroślowego ze znacznym udziałem starych drzewostanów olchowych.

Co?

Na Błotach Rakutowskich podczas wiosennych i jesiennych wędrówek zatrzymują się przelotne gatunki kaczek oraz bekasowatych (łącznie z rzadkościami). Spotyka się tu również znaczne koncentracje gęsi. W ostoi obserwowane są rybitwy (gniazdujące czarne) oraz kilka gatunków ptaków drapieżnych. Poniżej znajduje się lista najciekawszych gatunków obserwowanych na Błotach rakutowskich:

• gęsi na przelotach: stada zbożowych i białoczelnych do kilku tysięcy, gęgawy,
• rybitwy: rodzaj Chlidonias z gniazdującą rybitwą czarną, rybitwy rzeczne,
• mewy: pospolite, srebrzyste, małe,
• kaczki: krzyżówki, czernice, głowienki, cyranki, cyraneczki, płaskonosy, krakwy, gągoły, w latach 90 również podgorzałki, w pobliżu również hełmiatka,
• bąki, żurawie, bociany czarne i białe,
• czaple: siwe, białe,
• chruściele: kropiatki, zielonki, derkacze, wodniki, łyski,
• bekasowate (głównie na przelotach): kwokacze, samotniki, czajki, bataliony, kszyki, rycyki, łęczaki, krwawodzioby, brodzce śniade, pławne, kuliki wielkie i mniejsze, biegusy zmienne, małe, malutkie, siewki złote, siewnice, sieweczki, rzadziej szczudłaki, szablodzioby, czy płatkonogi szydłodziobe,
• ptaki drapieżne: gniazdujące błotniaki stawowe i łąkowe, przelotne zbożowe, bieliki, trzmielojady, myszołowy (również włochate), orliki krzykliwe, pustułki, kobuzy, jastrzębie, krogulce, rybołowy a nawet sporadycznie orzełki,
• drobne ptaki śpiewające: podróżniczki, słowiki szare, muchołówki małe, żałobne, dziwonie, jarzębatki, cierniówki, piegże, pliszki, łuszczaki, drozdy, szpaki,
• dudki, gąsiorki, srokosze, krukowate,
• ptaki trzcin: potrzosy, strumieniówki, brzęczki, wąsatki, trzciniaki, trzcinniczki.

Gdzie?

Interaktywna mapa obszaru

Pokaż Błota Rakutowskie na większej mapie
Dojazd z Warszawy na Błota Rakutowskie możliwy jest w zasadzie tylko samochodem. Skorzystać można z kilku wariantów drogi:

• przez Kutno i Kowal – drogą numer 2 na Poznań jedziemy aż za Kutno, gdzie w Krośniewicach skręcamy w prawo w drogę numer 1. Po przejechaniu ok. 30 km dojeżdżamy do miejscowości Kowal. Z Kowala kierujemy się na wieś Grodztwo (z drogi 1 w prawo w drogę 269 a następnie po połączeniu z drogą 265 a następnie w prawo w ul Mickiewicza, w lewo w ul Kołłątaja i ponowanie w prawo w ul. Dobiegniewską) i dalej Dębniaki. Za Dębniakami jak tylko pojawi się las z lewej strony, skręcamy w prawo w drogę, która poprowadzi nas przez ok. 6 km wzdłuż lasu. Po minięciu z prawej strony jeziora skręcamy w prawo w drogę asfaltową, która prowadzi do Krzewętu (polna droga do wieży obserwacyjnej jest jej przedłużeniem)
• przez Sochaczew i Gostynin – rozpoczynamy jak w wariancie powyżej, jednak za obwodnicą Sochaczewa skręcamy w prawo w drogę numer 50 na Wyszogród/ Płońsk. Po ok. 10 km w Janowie skręcamy w lewo w drogę, którą jedziemy przez Gąbin do Łącka. W Łącku skręcamy w lewo w drogę 60 a po 10 km w Gostyninie w prawo w drogę 265. Po ok. 15 km za wsią Nowa Zawada skręcamy w prawo na Baruchowo a następnie kierujemy się na Krzewent (ostatni odcinek pokonujemy drogą gruntową, we wsi przy rozjeździe skręcamy w lewo)
• przez Płock i Gostynin – do Gostynina można dojechać również kierując się z Warszawy na Płock (droga 7. potem 62) a następnie przekraczając Wisłę w Płocku drogą 60. Z Gostynina jedziemy jak w wariancie powyżej.

Mapka dojazdu z Warszawy

Z Krzewentu idziemy 300 m drogą gruntową (przedłużenie drogi asfaltowej) przez pola w kierunku jeziora. Dochodzimy do wieży, z której prowadzimy obserwacje. W zależności od poziomu wody w jeziorze ptaki mogą trzymać się stosunkowo blisko lub dosyć daleko. Można również przespacerować się wzdłuż brzegu jeziora w obydwu kierunkach. Przy niższym poziomie wody odsłonięta jest również droga prowadząca spod wieży nad wodę.

Kiedy?

Błota Rakutowskie najlepiej odwiedzać podczas wiosennych i jesiennych przelotów. Poziom wody w jeziorze zmienia się w często nieprzewidywalny sposób co utrudnia wskazanie optymalnego czasu na prowadzenie obserwacji.

Dodatkowe informacje

Wybierając się na Błota Rakutowskie warto odwiedzić leżącą niedaleko Włocławka Żwirownię Skoki. Znajduje się tam duża kolonia śmieszek, wśród których nieregularnie gniazduje również do kilku par mew czarnogłowych. Na żwirowni zobaczymy również m.in. gniazdujące rybitwy rzeczne, inne gatunki mew, kaczki (np. czernice i głowienki), perkozy, oraz sieweczki.

Źródła:

• obserwacje własne
• Ostoje ptaków w Polsce
• Przyroda Polska
• Forum Przyroda

Informacje ogólne

Stawy w Rykach położone są w gminie Ryki w województwie lubelskim, nieopodal granicy z województwem mazowieckim. Zlokalizowane są w zlewni rzeki Zalesianka (dopływ Wieprza), na południowy-wschód od miasta Ryki. Zostały założone w XIX wieku.

Co?

Stawy w Rykach są miejscem gniazdowania m.in. kilku gatunków perkozów oraz śmieszek. Na przelotach można zaobserwować przegląd kaczek oraz bekasowatych (łącznie z rzadkościami), choć ptaki nie występują w dużych liczebnościach. Regularnie widywane są również mewy małe.

• perkozy: lęgowe dwuczube, zauszniki, rdzawoszyje, perkozki,
• przegląd kaczek głównie na przelotach: świstuny, cyraneczki, cyranki, krzyżówki, czernice, głowienki, płaskonosy, krakwy, rożeńce, ogorzałki, lodówki, gągoły,
• przegląd bekasowatych na przelotach: łęczaki, sieweczki, czajki, siewnice, siewki złote, biegusy zmienne, malutkie, krzywodziobe, płaskodziobe, piaskowce, brodźce śniade, piskliwce, bataliony, kuliki wielkie, kszyki, kwokacze, rycyki, rzadziej szablodzioby, płatkonogi szydłodziobe,
• gęsi: gęgawy, rzadziej bernikle białolice,
• czaple: siwe, białe, rzadziej purpurowe,
• łabędzie nieme, kormorany, żurawie,
• tracze: nurogęsi, bielaczki,
• mewy: małe, czarnogłowe, pospolite, śmieszki, srebrzyste, żółtonogie,
• rybitwy: rzeczne, z rodzaju Chlidonias,
• chruściele: wodniki, łyski, kokoszki wodne,
• ptaki drapieżne: jastrzębie, krogulce, bieliki, błotniaki stawowe, sokoły wędrowne, kobuzy, trzmielojady, orliki krzykliwe,
• drobne ptaki śpiewające trzcinowisk: wąsatki, remizy, trzciniaki, trzcinniczki, brzęczki, strumieniówki, rokitniczki,
• pokląskwy, kląskawki, srokosze, wilgi, zimorodki, ziarnojady (m.in. dziwonie)
• turkawki
• świergotki rdzawogardłe

Gdzie?

Interaktywna mapa obszaru:

Pokaż Stawy w Rykach na większej mapie
Dojazd z Warszawy samochodem jest dogodny. Kierujemy się na Lublin drogą krajową numer 7. Do miejscowości Ryki do przejechania jest około 150 km.  Podróż wczesnym rankiem może zając niewiele ponad godzinę pod warunkiem oczywiście, że będziemy przemieszczać się sprawnie. Będąc w Rykach mamy do wyboru dwie drogi w zależności od tego, którą część stawów chcemy eksplorować:

• na wschodnią część kompleksu najłatwiej dostać się zjeżdżając z drogi numer 7 po wyjechaniu z Ryków. Po ok. 500 m napotkamy zjazd w prawo na groblę. Zaparkować można parę metrów za zakazem. Alternatywnie można samochód zostawić po drugiej stronie drogi na parkingu przed zajazdem.
• na zachodnią część kompleksu dojedziemy skręcając w prawo na światłach w Rykach w ul. Słowackiego a następnie jadąc cały czas prosto przez ok. 2 km (mijamy 1 rondo). Na około 50 m przed przejazdem kolejowym skręcamy w drogę gruntową w prawo. Z tej drogi możemy prowadzić obserwacje.

Mapa dojazdu z Warszawy

Jedynie stawy po zachodniej stronie drogi nr 7 są ciekawe. Po wschodniej części kompleksu poruszamy się pieszo po groblach. Zachodnią część można objechać samochodem, prowadząc obserwacje z drogi gruntowej.

Kiedy?

Podczas przelotów wiosną oraz jesienią (głównie maj oraz wrzesień-październik).

Źródła:

• obserwacje własne
• Forum Przyroda

Informacje ogólne

Bagno Całowanie to obszar Natura 2000, który obejmuje jedno z największych torfowisk niskich Mazowsza (pow. 4 400 ha), ciągnące się południkowo na przestrzeni 15 km. Położone jest na najwyższej terasie nadzalewowej doliny Wisły, przy jej krawędzi i jest obficie zasilane wodami podziemnymi. Ponad połowę ostoi stanowią otwarte tereny łąkowe, częściowo zarastające w wyniku sukcesji leśnej. Mimo melioracji, zachowało się tu naturalne zróżnicowanie siedliskowe i roślinne. Lasy (głównie olsy i bory bagienne) porastają ok. 36% ostoi. Zlokalizowane są głównie w jej północnej części oraz fragmentarycznie na południowym skraju. Na zachodzie przepływa uregulowana rzeka Jagodzianka (Kanał Bielińskiego). W jej dolinie zachowała się duża różnorodność siedlisk, widoczne są również pozostałości starorzeczy. W centralnej część ostoi znajduje się łańcuch wydmowy ze zróżnicowaną szatą roślinną.

Co?

Podmokłe tereny łąkowe przyciągają gniazdujące bekasowate, ptaki drapieżne oraz śpiewające. W lasach znajdziemy liczną reprezentację dzięciołów. Na przelotach na zalanych wodą, odsłoniętych powierzchniach murszu (powstałych podczas projektu CMOK) zatrzymują się inne gatunki ptaków siewkowych. Poniższa lista prezentuje najciekawsze widywane na Całowaniu gatunki:

• bekasowate: (lęgowe:) kszyki, czajki, samotniki, krwawodzioby, kuliki wielkie, (przelotne:) rycyki, łęczaki, kwokacze, bataliony, biegusy zmienne i malutkie, sieweczki rzeczne…
• drapieżne: (lęgowe:) myszołowy, błotniaki łąkowe i stawowe, jastrzębie, pustułki, kobuzy, orliki krzykliwe, trzmielojady…
• lęgowe bociany białe i czarne,
• chruściele: derkacze (ponad 40 odzywających się samców), zielonki, łyski
• rybitwy rzeczne, białoczelne,
• żurawie, czaple siwe,
• lęgowe ptaki śpiewające terenów podmokłych: świerszczak, strumienówka, rokitniczka, brzęczka, trzciniak, trzcinniczek, potrzosy,
• sowy: uszatka błotna (wiosną na przelotach i latem), pójdźka (lęgowa)
• świergotki łąkowe, polne, skowronki, lerki
• dzierzby: gąsiorki, srokosze,
• dzięcioły: duże, średnie, czarne, zielone, krętogłowy,
• łuszczaki: m.in. potrzeszcze, ortolany,
• kukułki, pliszki żółte, słowiki szare, dudki, remizy, turkawki, jarzębatki,
• szpaki, drozdy: kwiczoły, paszkoty

Gdzie?

Interaktywna mapa obszaru

Pokaż Bagno Całowanie na większej mapie
Bagno Całowanie to rozległy obszar. Dojazd komunikacją zbiorową z Warszawy jest trudny. Możliwości jest kilka w zależności od tego, który region chcemy penetrować, jednak trzeba się liczyć z przesiadkami lub koniecznością przejścia pieszo kilku kilometrów:

• na wschodni (miejscowość Podbiel) i zachodni (Całowanie) kraniec obszaru można dojechać autobusami PKS z Otwocka,
• w pobliże północnej granicy ostoi (miejscowości Otwock i Karczew) można dotrzeć prywatną komunikacją autobusową z Warszawy,
• z Warszawy możliwy jest również dojazd koleją na Pilawę/ Dęblin, jednak od stacji do północnej części ostoi trzeba przejść ok. 4-5 km. Przejazd z Warszawy Śródmieście trwa około godziny. W zależności od rejonu ostoi, do którego chcemy dotrzeć można wysiąść na stacji Otwock, Śródborów, Pogorzel Warszawska, Celestynów.

Jednak na Bagno Całowanie najwygodniej dojechać samochodem. Dojazd prawym brzegiem Wisły rozpoczynamy na Wale Miedzeszyńskim. Podążamy drogą krajową 801 za Otwock do skrzyżowania z drogą 50. Tam skręcamy w lewo w 50 a następnie po ponad 5 km w prawo w drogę 802, którą dojeżdżamy do Podbieli. Lewym brzegiem dojeżdżamy do Góry Kalwarii przez Piaseczno (droga 79) lub Konstancin Jeziorna (droga 724). Z Góry Kalwarii kierujemy się drogą 50 mostem przez Wisłę do skrzyżowania z drogą 801 i dalej na Bagno.

Mapa dojazdu z Warszawy

Po Bagnie Całowanie poruszamy się polnymi drogami. Kilka z nich przecina je w poprzek. Penetrację ostoi można rozpocząć polną drogą łączącą miejscowości Podbiel i Całowanie. To przy niej znajduje się wieża widokowa i eksperymentalne poletka z usuniętą warstwą murszu przyciągające ptaki wodno-błotne. Sąsiadują z nią również nielegalnie wykopane stawy oraz Wydma Pękatka. Od drogi w okolicach wieży odchodzi również w prawo drewniana kładka prowadząca przez fragment boru bagiennego w kierunku pozostałych wydm i łąk.

Charakterystycznymi punktami w krajobrazie Bagna Całowanie są pojedyncze wydmy wznoszące się na kilka metrów ponad poziom otaczającego je torfowiska:

• Pękatka – rozległa wydma wpisana do rejestru zabytków, znane stanowisko archeologiczne na Mazowszu.
• Kobyla Góra – najwyższa, wznosząca się na ponad 6 metrów nad torfowisko, wydma na Całowaniu.
• Niedźwiedzia Góra.

Na obszarze Bagna Całowanie powołano trzy rezerwaty:

• Na Torfach – położny w północnej części obszaru, zamknięty dla ruchu turystycznego. W jego pobliżu wytyczono krótką ścieżkę edukacyjną „Łabędzim szlakiem”.
• Czarci Dół – zlokalizowany na zachód od wsi Zabieżki, obejmuje fragment torfowiska wysokiego z niewielkimi jeziorkami w dołach potorfowych.
• Szerokie Bagno – położony na południowy-zachód od Zabieżek, obejmuje torfowisko wysokie z fragmentami boru bagiennego.

Kiedy?

Bagno Całowanie najlepiej odwiedzać wiosną podczas przelotów oraz początków okresu lęgowego. Teren ten jest miejscem działania różnych organizacji przyrodniczych (m.in. CMOK), warto brać udział w organizowanych przez nie wydarzeniach (np. liczenie derkaczy, stawianie stogów)

Źródła:

• Natura 2000
• obserwacje własne
• Ostoje ptaków w Polsce
• Forum Przyroda
• Prezentacja

Informacje ogólne

Łąki zalewowe pod Modlinem leżą w południowej części gminy Pomiechówek na odcinku doliny Narwi od Czarnowa do Modlina. Obszar ten ciągnie się na długości około 5 km. Przepływa przez niego rzeka Wkra, znaleźć można pozostałości starorzeczy. Występują na nim użytki zielone – łąki i pastwiska w większości należące do rolników indywidualnych. Obok siebie występują pozostałości zbiorowisk łęgowych, zbiorowiska łąkowe (część zachodnia), szuwarowe i wodne (część wschodnia).

Co?

Każdej wiosny wraz z wylewami Wkry i Narwi łąki pod Modlinem odwiedzają tysiące migrujących ptaków wodnych. Obserwujemy tu przegląd kaczek, rybitw, gęsi oraz bekasowatych. Pojawiają się również ciekawe ptaki drapieżne oraz śpiewające. Poniższa lista prezentuje najbardziej interesujące gatunki:

• szereg gatunków kaczek na przelotach: rożeńce, świstuny, płaskonosy, krzyżówki, głowienki, czernice, gągoły, cyranki, cyraneczki, krakwy,
• tracze: nurogęsi, bielaczki, szlachary,
• perkozy: dwuczube, perkozki
• bociany: białe i czarne; żurawie
• gęsi: gęgawy, białoczelne, zbożowe, rzadziej bernikle białolice lub rdzawe,
• przegląd bekasowatych: kwokacze, brodźce śniade, krwawodzioby, rycyki, kuliki wielkie i mniejsze, czajki, bataliony, brodźce pławne, kszyki, dubelty, sieweczki,
• ptaki drapieżne: błotniaki stawowe i zbożowe, bieliki, kobuzy, jastrząb, kanie na przelotach
• mewy: pospolite, śmieszki, srebrzyste
• kormorany i kormorany małe
• chruściele: łyski, derkacze, kokoszki wodne, kropiatki,
• rybitwy zwyczaje oraz rodzaj Chlidonias
• czaplowate: czapla siwa, biała, nadobna, obserwowana była również czapla złotawa, bąki, bączki
• drobne ptaki śpiewające: słowiki: szare, rdzawe, podróżniczki; kląskawki, pokląskwy, skowronki, świergotki łąkowe, pliszki żółte i siwe, remizy, dziwonie
• trzciniak, trzcinniczki, brzęczki, rokitniczka, świerszczak,

Gdzie?

Interaktywna mapa obszaru

Pokaż Łąki pod Modlinem na większej mapie
Na łąki koło Modlina dojedziemy z Warszawy pociągiem lub samochodem.

Najwygodniej pod Modlin dojechać samochodem. Z Warszawy jedziemy drogą 7 a następnie skręcamy w 85 na Nowy Dwór Mazowiecki. Po przejechaniu mostów na Wiśle i Narwi mamy 2 możliwości:

• jedziemy dalej drogą 85 a następnie skręcamy w Nowym Dworze w prawo w drogę 62. Po około 1 400 m skręcamy ponownie w prawo w drogę schodzącą lekko w dół i po 300 m dojeżdżamy do przejazdu kolejowego.
• na pierwszym rondzie po przejechaniu mostu na Narwi skręcamy w lewo i od razu ponownie w lewo. Droga zaprowadzi nas lewym łukiem pod most, następnie przez przejazd kolejowy i dalej brukiem wzdłuż torów kolejowych (ul.  Mieszka I) do skarpy i kolejnego przejazdu kolejowego.

Skarpa przy przejeździe kolejowym to doskonały punkt widokowy na szuwary i trzcinowiska. Zjeżdżamy drogą gruntową ze skarpy i podążamy nią około 2 km (przystając na obserwacje) wzdłuż trzcin i łąk. Po ciasnym prawym łuku droga prowadzi z powrotem na skarpę. Skręcamy w lewo w drogę asfaltową a następnie po 100 m w prawo. Jadąc prosto około 300 m dojeżdżamy w pobliże Wkry gdzie skręcamy w prawo na drogę gruntową na łąki. Kawałek dalej zostawiamy samochód. Obserwacje prowadzimy podążając wzdłuż Wkry, ew. podchodząc do skraju rozlewisk.

Pociągi odjeżdżają np. z Dworca PKP Warszawa-Gdańska. Przejazd trwa około godziny. Wysiadamy na stacji w Modlinie lub na kolejnej stacji w Pomiechówku. Jeśli wysiedliśmy w Modlinie to ze stacji kolejowej kierujemy się na północ brukowaną ul. Mieszka I. Co pewien czas można próbować wyjrzeć na łąki, skręcając w prawo między domy w jedną z uliczek. Dochodzimy do nasypu z przejazdem kolejowym. Stamtąd schodzimy w dół i podążamy wzdłuż skarpy, brzegiem rozlewisk, obchodzimy zakład na podwyższeniu w Pomiechówku, docieramy do Wkry.

Jeśli wysiadamy w Pomiechówku wracamy z powrotem na drugi brzeg Wkry przez most kolejowy. Następnie idziemy przez Pomiechowo około 800 m ul. Kościelną do łąk.

Mapka dojazdu z Warszawy

Wysokim poziom wody na Narwi i Wkrze powoduje zalanie łąk pod Modlinem, przyciągając ptaki. Może jednak znacznie utrudniać penetrację tego terenu:

• droga przy skarpie pomiędzy Modlinem a Pomiechówkiem  (wieś Bronisławka) może być nie przejezdna a pieszo do pokonania tylko w kaloszach (można objechać droga 62)
• obejście wychodzącej lekko na łąki skarpy z ogrodzonym zakładem w Pomiechówku może być niemożliwe nawet w wysokich kaloszach (można obejść górą, drogą asfaltową)
• przejazd drogą gruntową wzdłuż Wkry jest zawsze trudy. Miejscami do przejścia na piechotę konieczne będą wysokie kalosze.

Kiedy?

Łąki pod Modlinem najciekawsze ptasio są podczas wiosennych przelotów. Podobnie jak w przypadku innych łąk okresowo podtapianych przez wody rzeczne (np. Popowo Kościelne) trzeba śledzić zmiany poziomu wód by nie przegapić najlepszego momentu na obserwacje. Sytuacja jest każdej wiosny dynamiczna i różni się z roku na rok.

Źródła:

• obserwacje własne,
• Forum Przyroda,
• Klub Przyrodników.

Informacje ogólne

Zalew Zegrzyński został utworzony w 1963r. Zbiornik powstał po przegrodzeniu koryta Narwi zaporą w Dębem. Powierzchnia zbiornika wynosi 3030 ha, długość na Narwi 41 km. Zbiornik otoczony jest głównie lasami sosnowymi, choć miejscami spotkać można łęgi (np. koło Wieliszewa). Ptasio Zalew najciekawszy jest zimą. Latem jest to miejsce intensywnej rekreacji.

Co?

Zalew będący dużym akwenem wodnym przyciąga zimą gatunki ptaków, które częstsze są raczej nad polskim morzem niż na śródlądziu. Na zbiorniku zobaczymy przegląd morskich kaczek, nurów (włącznie z rzadkościami), trafiają się nawet alkowate. Jak każdy inny zbiornik przyciąga on również pospolitsze gatunki ptaków związane ze środowiskiem wodnym np. mewy, kaczki czy perkozy. Poniżej lista najciekawszych gatunków obserwowanych na Zalewie:

• nury: widywane corocznie rdzwoszyje oraz czarnoszyje, spotykane wyjątkowo lodowce,
• kaczki morskie: uhle, markaczki, lodówki, ogorzałki, gągoły…
• płatkonogi: spotykane sporadycznie płatkonogi płaskodziobe,
• kaczki: świstuny, rożeńce, czernice, głowienki …
• tracze: nurogęsi, szlachary, bielaczki,
• mewy: śmieszki, pospolite, srebrzyste, białogłowe, romańskie, żółtonogie, siodłate, małe,
• perkozy: dwuczube, rdzawoszyje, rogate
• łuszczaki: czyże, gile, makolągwy, szczygły
• zimowi wróblaki z północy: śnieguły, czeczotki, rzepouchy, górniczki,
• wyjątkowo alkowate: alczyk

Gdzie?

Interaktywna mapa obszaru:

Pokaż Zalew Zegrzyński na większej mapie
Nad Zalew najwygodniej udać się samochodem. Przykładowe trzy trasy dojazdu z Warszawy do Nieporętu:

• z północy: ul. Modlińską w prawo w ul. Płochocińską i wzdłuż Kanału Żerańskiego drogą krajową 633,
• z centrum: ul. Radzymińską bądź ul. Toruńską do Marek, dalej drogą krajową 8, następnie w lewo w drogę krajową 631 na Nieporęt,
• z południa: Trasą Siekierkowską do ul. Marsa, następnie w lewo w Żołnierską i drogą krajową 631 na Nieporęt.

Na rondzie w Nieporęcie (droga 633) kierujemy się w prawo by dojechać do ośrodków po wschodniej stronie zalewu lub w lewo by dojechać do tych po zachodniej stronie.

Po skręcie w prawo i przejechaniu wiaduktem nad Kanałem Żerańskim skręcamy w lewo w kierunku Białobrzegów. Mijamy Port Jachtowy oraz Port w Pilawie. Na rondzie w Białobrzegach wybieramy 2 zjazd i jedziemy drogą, która zaprowadzi nas aż do Promenady. Mijamy Marinę Dianę i WDW Rynia.

Po skręcie w lewo jedziemy drogą 631, mijamy Barkę a następnie na rondzie skręcamy w prawo w drogę 61 na Zegrze. Przejeżdżamy przy zachodnim brzegu Zalewu. Przed mostem skręcamy w prawo by przejechać pod nim i dalej wzdłuż Narwi. Aby dojechać na Zaporę w Dębem nie skręcamy na rondzie lecz jedziemy dalej drogą 631, po czym skręcamy w 632.

Do Białobrzegów dojeżdżają autobusy podmiejskie 705 i 734, do Zegrza Południowego (pod most na drodze 61) autobus 735. Trasę opisaną dla wariantu samochodowego trzeba wtedy pokonać pieszo. Z Białobrzegów pieszo udajemy się więc do Mariny Diany (najlepiej tę drogę przebyć wałem – w tym celu należy cofnąć się kawałek za rondo) a następnie do WDW Rynia lub Promenady (tutaj już drogą przez las). Wracając można cofnąć się w kierunku Nieporętu do portu Pilawa lub kawałek dalej do portu jachtowego. Z Zegrza Południowego warto wyjrzeć nad Zalew spod mostu na Zegrzu oraz cofnąć się wzdłuż zachodniego brzegu obserwując co pewien czas ptaki z brzegu. Jest to jednak mniej ciekawa część Zalewu.

Mapka dojazdu z Warszawy

Nad Zalewem, z racji jego znacznej rozległości istnieje co najmniej kilka ciekawych punktów do obserwacji ptaków. Opisane są one poniżej w kolejności od miejscowości Rynia poruszając się zgodnie z ruchem wskazówek zegara (najciekawsze wyróżnione są dodatkowo kolorem).

Promenada

Jest to ośrodek wypoczynkowy w Rynii. Aby dojechać samochodem zjeżdżamy w lewo z drogi głównej (po wyjechaniu na drobną przecinkę) jak wskazują tablice i po przejechaniu około 300m skręcamy ponownie w lewo. Parkujemy przed bramą. Do Zalewu mamy jakieś 300 m piechotą (prosto i w lewo). Obserwacje prowadzimy z plaży lub pomostu. Można przejść się trochę na północ wzdłuż brzegu, bramy do sąsiednich posesji zazwyczaj są otwarte.

WDW Rynia

Wojskowy ośrodek wypoczynkowy w Rynii. Jadąc samochodem skręcamy z głównej drogi w lesie w lewo w dobrze oznaczony zjazd, przejeżdżamy przez bramę i po 400 m zostawiamy samochód na parkingu. Obserwacje prowadzimy z wysokiego brzegu, plaży lub pomostu. Warto przejść się na południe aby uzyskać inną perspektywę na Zalew.

Marina Diana

Marina zlokalizowana w Białobrzegach. Parkujemy przy barze, dojście od głównej drogi piechotą drogą z kostki Bauma ok. 200 m. Obserwacje prowadzimy z wału po prawej stronie, można wejść na teren Mariny (furtka zazwyczaj jest otwarta) i dalej na plażę. W tym miejscu mamy dobry widok na zatoczkę po prawej stronie. Warto przespacerować się również 300 m wałem w lewą stronę wzdłuż podmokłego olsu, by móc wyjrzeć na Zalew z innej perspektywy.

Port Pilawa i Port Jachtowy

Porty w Białobrzegach. Do Portu Pilawa dojedziemy skręcając z głównej drogi w lewo tuż przed przystankiem autobusowym, zanim zacznie się las. Port Jachtowy to jedna z pierwszych posesji po zjeździe z drogi 631 w kierunku Białobrzegów (brama wjazdowa po ok. 500m). Obserwacje prowadzimy z brzegu.

Barka

Pływająca restauracja. Zjeżdżamy z drogi 631 na parking. Obserwacje prowadzimy z plaży lub pomostu. Nie zawsze jest w tym miejscu ciekawie.

Zegrze – zachodni brzeg Zalewu

Zachodni brzeg zalewu jest w Zegrzu dostępny w kilku miejscach. Nie zawsze jest w tym miejscu ciekawie.

Most na Zegrzu

Przed wjazdem na most skręcamy w prawo, aby przejechać następnie pod mostem i zatrzymać się tuż za nim na mini parkingu. Stąd pieszo, przez dziurę w ogrodzeniu idziemy na brzeg w okolicę przyczółku starego mostu.

Zapora w Dębem

Zapora na Narwi. Dojeżdżamy albo z Zegrza Południowego częściowo wzdłuż wałów albo bezpośrednio z Nieporętu drogami 631 i 632. Samochód można zostawić po lewej stronie drogi przed nasypem lub na nasypie przy zjeździe do stacji energetycznej. Z tamy rozciąga się szeroki widok w obydwie strony. Można przespacerować się w dół rzeki po obydwu jej brzegach.

Kiedy?

Zalew Zegrzyński najciekawszy ptasio jest późną jesienią oraz zimą. Obserwacje najłatwiej prowadzi się po dużych mrozach, gdy część Zalewu jest pokryta lodem, co zmusza ptaki do koncentracji na niezamarzniętej części akwenu. Gdy cały Zalew skuty jest lodem szczególnie warto zajrzeć nad tamę w Dębem, gdzie przepływ wody gwarantuje przestrzeń wolną od lodu.

Źródło:

• obserwacje własne
• Forum Przyroda