orni.pl

We środę wybraliśmy się z Witkiem na Stawy Raszyńskie z myślą o przeprowadzeniu rekonesansu przed Rajdem Ptasiarzy. Spotkanie ustaliliśmy o godzinie 5:00 na terenie pałacu w Falętach. W parku pałacowym witają nas śpiewające ziarnojady – dzwońce, szczygły jak również kowalik i świstunka leśna. Rozpoczynamy od przejrzenia ptaków na Stawie Falneckim. Oprócz kaczego standardu (krzyżówki, głowienki, czernice) obserwujemy 3 samice gągoła oraz gęgawy z młodymi. Z głośnym piskiem przelatuje zimorodek.

Następnie ruszamy pieszą pętlą dookoła stawów, rozpoczynając od położonego przy parku. Tutaj pierwsze perkozki. Na groblach wszędobylskie trzciniaki i rokitniczki, choć trafił się również jeden trzcinniczek. W pewnej chwili obserwujemy w jednym kadrze lornetki samca gąsiorka, remiza oraz potrzosa – jakże różne ptaki ale charakteryzujące się tym samym zestawem barw. Wczesny poranek sprzyja aktywności głosowej ptaków śpiewających. Na porośniętych drzewami groblach i przejściach śpiewają liczne kapturki, zaganiacze i słowiki szare. W sąsiedztwie (pół)dziupli o rozległych wejściach podrywają się krzyżówki, być może tam założyły swoje gniazda. Od połowy spaceru towarzyszy nam Stanisław. Razem z nim docieramy na średniej wielkości stawu z dwoma wysepkami, gdzie trafiają się nam ciekawe obserwacje. Dwie kokoszki wodne wlatują w trzcinowisko na jednej z wysp, dając się przez chwilę obserwować. Dwukrotnie przelatuje również samiec bączka. Idziemy na największy staw, przy którym zlokalizowana jest wieża widokowa. W jego wschodniej części śpiewa łozówka. Spod wieży zauważamy bączki przelatujące na brzeg małego stawu przylegający do Alei Krakowskiej. Podchodzimy bliżej. W jednym kadrze lunety samiec i samica niezdarnie ukryte w niskim krzewie a nad nimi w perspektywie sunące powoli w korku samochody.

Przechodzimy na drugą stronę jezdni na Staw Puchalski. Roślinność została zdarta z wierzchu grobli, brniemy w miękkiej ziemi. Na stawie po kolonii śmieszek i zauszników ani śladu. Udaje nam się wypatrzyć cyraneczkę. Na końcu grobli odpoczywają kaczki oraz mewy śmieszki. Po chwili dostrzegamy ukryte w trawie 2 bernikle kanadyjskie – ptaki widywane tutaj nieprzerwanie od pewnego czasu. Wyglądają na dobrze tolerujące bliską obecność człowieka, podpływają z zaciekawieniem na odległość kilku metrów. Na zakończenie postanawiamy rozszerzyć listę widzianych gatunków o ptaki żyjące wśród niskiej zabudowy. Krótki spacer po Raszynie zaowocował stwierdzeniem głosowym 2 samców pleszki oraz obserwacją pliszki siwej i wróbla.

W sumie zaobserwowaliśmy 65 gatunków ptaków (szczegółowa lista) i potwierdziliśmy, że Stawy Raszyńskie są interesującą miejscówką w bezpośrednim sąsiedztwie Warszawy.

Dzisiaj odbyłem wspólnie z Witkiem i Asią objazd kilku miejsc w okolicach Nowego Dworu Mazowieckiego. Następnie przejechaliśmy na Stawy Raszyńskie. Pogodę mieliśmy przez cały czas słoneczną. Warunki do obserwacji bardzo dobre – choć często pod słońce.

Pierwszym punktem obserwacyjnym był most na Wiśle w Nowym Dworze. Poziom wody w rzece był na tyle wysoki, że pozalewało wszystkie łachy i piaszczyste brzegi. Na obserwacje siewek nie było dużych szans. Widzieliśmy jedynie krzyżówki, śmieszki, piskliwca oraz pliszkę siwą.

Po kilku minutach pojechaliśmy dalej do Modlina aby popatrzeć na łąki koło Pomiechówka. Obserwowaliśmy z nasypu koło przejazdu kolejowego, niestety pod słońce. Duży część łąk jest pokryta wodą. Nad jej taflą i w trzcinach uwijały się dymówki i oknówki. Przeleciały 2 czaple siwe. Z kaczek widzieliśmy tylko krzyżówki oraz świstuna w szacie spoczynkowej. Do tego kilkadziesiąt łysek.

Spacer po Stawach Raszyńskich zajął nam około 2 godzin. Rozpoczęliśmy od wieży nad Stawem Falęckim. Widzieliśmy co najmniej 5 perkozków – w szatach godowych i spoczynkowych/ młodocianych oraz 2 perkozy dwuczube. Poza tym po stawie pływały 3 łabędzie nieme, krzyżówki, czernice oraz pojedyncza gęgawa. Z alei jesionowej odzywał się jesiennie kowalik. Na Parkowym Górnym i Parkowym Dolnym mieliśmy dodatkowo młode i dorosłe kokoszki wodne oraz 2 czaple siwe. Najciekawsze okazały się jednak Stawy Rozgrodzony i Raszyński. Do kaczek mogliśmy dopisać samca płaskonosa w szacie spoczynkowej oraz kilka samców i samic głowienki. Wysoko na tle błękitnego nieba kołowały 2 błotniaki stawowe (samice/ młode) oraz krogulec. Na Puchalskim większe skupisko mew – prawie wyłącznie śmieszki ale oznaczyliśmy również mewę srebrzystą i białogłową.

Poza tym w kilku miejscach słyszeliśmy jesienne głosy Phylloscopus-ów oraz bogatek i modraszek.

Informacje ogólne

Stawy Raszyńskie są położone na południowy-zachód od Warszawy. Na terenie stawów już w 1978 roku został utworzony rezerwat ornitologiczny. Piecze nad stawami sprawuje Instytut Melioracji i Użytków Zielonych z siedzibą w Falentach. Na ich obszarze wytyczona została ścieżka przyrodnicza oraz zbudowano wieże obserwacyjne. Na groblach rosną stare olchy, klony i wiązy, stawy okala szuwar pałki, turzyc i trzcin.

Co?

Stawy Raszyńskie stanowią lęgowiska i żerowiska ponad 100 gatunków ptaków wodno-błotnych. Zobaczymy na nich przegląd perkozów, mew, kaczek oraz bekasowatych. Poniższa lista prezentuje wybrane najciekawsze gatunki:

• mewy: kolonia śmieszek licząca kilkaset gniazd oraz m.in. żółtonogie i małe,
• lęgowe perkozy: dwuczube, rdzawoszyje, perkozki, zauszniki,
• czaplowate: bączki, czaple siwe (lęgowe) i białe,
• rybitwy: rzeczne, rodzaj Chlidonias,
• siewkowate: sieweczki rzeczne i obrożne, siewki złote,
• bekasowate obserwowane głównie na przelotach na spuszczonych stawach: brodźce piskliwe (lęgowe), krwawodzioby, brodźce śniade, rycyki, bataliony, łęczaki, kwokacze, samotniki, kszyki, kuliki wielkie, biegusy zmienne,
• bociany: białe i czarne,
• kaczki: czernice, cyranki, głowienki (lęgowe) oraz przelotne świstuny, cyraneczki, krakwy, różeńce, płaskonosy, gągoły,
• chruściele: kokoszki wodne, łyski, wodniki,
• ptaki drapieżne: (lęgowe:) błotniaki stawowe i pustułki, (przelotne:), bieliki, trzmielojady, sokoły wędrowne, kobuzy, oraz rzadko błotniaki łąkowe i zbożowe, drzemliki, rybołowy,
• sowy: uszatka, puszczyk,
• drobne ptaki trzcin: łozówki, potrzosy, remizy, rokitniczki, strumieniówki, świerszczaki, trzciniaki, trzcinniczki,
• łabędzie krzykliwe, zimorodki, dzięcioły, łuszczaki, pliszki, świergotki, krukowate, muchołówki (szara, żałobna),
• na stawach latem 2004 roku obserwowany był również pelikan różowy.

Gdzie?

Interaktywna mapka obszaru

Pokaż Stawy Raszyńskie na większej mapie
Stawy Raszyńskie są usytuowane pomiędzy Raszynem a Jankami, po obu stronach al. Krakowskiej (droga krajowa numer 8 na Katowice). Dojazd z Warszawy możliwy jest komunikacją miejską. Kursują tutaj linie podmiejskie 703, 706, 707, 711, 721, 728, 733, 807 (przystanki Kościół lub Puchały). Dojazd samochodem również od strony al. Krakowskiej. Zaparkować można na kilka sposobów:

• pod kościołem,
• na wjeździe na groble pomiędzy Stawem Raszyńskim a Stawem Przepływowym (po zawróceniu),
• pod wieżą widokową nad Stawem Falenckim (po skręcie w Aleję Hrabską),
• na parkingu pod Instytutem Melioracji i Użytków Zielonych (po skręcie w Aleję Hrabską).

Od strony wschodniej (od ul. Puławskiej np. z Ursynowa) dojechać nad stawy można przez Dawidy, Łady oraz Falenty Nowe (Drogą Hrabską). Ważne by nie zapuszczać się samochodem poza szlaban (nawet kiedy będzie otwarty) gdyż po powrocie możemy zastać go zamkniętym.

Dojazd z centrum Warszawy

Po stawach poruszamy się groblami, korzystając z wytyczonej ścieżki przyrodniczej. W prowadzeniu obserwacji na stawach po wschodniej stronie al. Krakowskiej pomagają trzy wieże obserwacyjne zlokalizowane m.in. pomiędzy Stawem Parkowym Górnym i Dolnym oraz nad Stawem Falenckim (nawet pomimo faktu nienajszczęśliwszego usytuowania). Po zachodniej stronie al. Krakowskiej znajduje się jeden duży staw – Staw Puchalski, na którym zlokalizowana jest kolonia śmieszek i zauszników. Obserwacje na nim można prowadzić z grobli biegnącej od strony kościoła, uważając przy tym by nie przeszkadzać ptakom.

Kiedy?

Na stawach najciekawiej jest wiosną podczas wędrówek oraz lęgów oraz jesienią w czasie przelotów. Również latem mogą się trafić ciekawe gatunki (wtedy obserwowany był np. pelikan różowy). Warto śledzić kiedy stawy są spuszczane, gdyż właśnie wtedy stają się one szczególnie atrakcyjne dla ptaków siewkowych, szczególnie w porze wiosennych bądź jesiennych przelotów. Stawy są opróżniane jesienią na zimę i ponownie napełniane wiosną.

Źródło:

• Woliera
• Forum Przyroda
• obserwacje własne