Zakole Wawerskie
Informacje ogólne
Zakole Wawerskie znajduje się w granicach administracyjnych Warszawy w dzielnicy Wawer (Praga Południe). Na terenie tym został w 2002 roku powołany przez Wojewodę Mazowieckiego Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy o powierzchni ok. 54 ha. Teren Zakola powstał w wyniku wymycia przez wody powodziowe Wisły potężnego zakola, którego łuk dochodzi do 1 km od istniejącego koryta rzeki. Dzięki temu obszar jest wilgotny, miejscami podmokły. Przecinają go liczne rowy melioracyjne oraz duży kanał (Nowe Ujście). Na zakolu występuje mozaika różnorodnych zbiorowisk roślinnych od olsów, przez wilgotne łąki i turzycowiska po szuwary trzcinowe i roślinność bagienną. Zakole wywrze duże wrażenie na każdym, kto po raz pierwszy odwiedzi to miejsce. Wiosną ze zgiełku ulicy dużego miasta w przeciągu dosłownie minuty wchodzimy do rozśpiewanego podmokłego lasu.
Z powodu swojego miejskiego położenia teren ten jest pod duża presją urbanizacyjną (rozwój sieci dróg, intensywna rekreacja, wypalanie łąk i trzcinowiska, dzikie wysypiska)
Co?
Na Zakolu Wawerskim występują różnorodne siedliska – podmokły las, trzcinowiska oraz łąki – co wpływa na znaczną różnorodność spotykanych tutaj ptaków. Dodatkowym atutem jest bliskość doliny Wisły, ważnego korytarza wędrówkowego na polskim śródlądziu. W obszarze stwierdzono bytowanie ponad 120 gatunków ptaków. Na poniższej liście znajdują się wybrane, najciekawsze z nich:
- bekasowate: kszyki, bekasiki (jesienią na przelotach), łęczaki, czajki…
- chruściele: derkacze
- łuszczaki: dziwonie, szczygły, gile, dzwońce, makolągwy…
- ptaki śpiewające olsów: rudziki, strzyżyki, gajówki, słowiki szare…
- przegląd ptaków śpiewające trzcinowisk: trzciniaki, trzcinniczki, łozówki, brzęczki, rokitniczki, strumieniówki, remizy, potrzosy,
- dzięcioły: czarny, zielony, duży, średni oraz dzięciołek,
- drapieżne: myszołowy, krogulce oraz błotniaki stawowe i pustułki
- inne: kukułki, gąsiorki…
Mapka przygotowana przez Krystiana Zwolińskiego z naniesionymi lokalizacjami gatunków i przykładową trasą wędrówki.
Gdzie?
Interaktywna mapka obszaru
Zakole Wawerskie zlokalizowane jest między Trasą Siekierkowską, ul. Ostrobramską, ul. Płowiecką oraz Traktem Lubelskim. Dojazd komunikacją miejską jest dogodny. Aby wejść na Zakole od strony lasu (północnej) najlepiej wysiąść na jednym z przystanków przy ul. Płowieckiej (Edisona, na żądanie: 125, 142, 702, 704, 720, 722, 730; Trakt Lubelski, dodatkowo 411, 502). Wejście od strony wschodniej jest możliwe po dojechaniu w okolice ulicy Trakt Lubelski (przystanek Spadowa, na żądanie: 142, 305, 702). Od tej strony również najwygodniej dostać się na Zakole samochodem.
Przez podmokły ols prowadzą dwie ścieżki oznaczone na mapie. Jest to teren objęty ochroną, jego penetrację w zasadzie uniemożliwia również stojąca woda. Po łąkach i trzcinowiskach najlepiej poruszać się istniejącymi drogami gruntowymi. Przechodząc na przełaj możemy natknąć się na rów, bądź podmokły teren. W takim wypadku wskazane kalosze.
Kiedy?
Zakole, m.in. z racji swojej dostępności jest warte odwiedzenia w zasadzie przez cały rok. Późną wiosną i latem obserwujemy gatunki lęgowe na tym obszarze. Wczesną wiosną i jesienią spotkać można większe bogactwo ptaków w związku z przelotami.
Źródła:
- Rogatka Grochowska, nr 41 2007, rok XXIII,
- Krystian Zwoliński (inf. ust.),
- materiały własne,
- Forum Przyroda,
- lista dyskusyjna PPP.