orni.pl

Dzisiaj wybraliśmy się wspólnie z Dawidem, Łukaszem i Pawłem na kilka kompleksów stawów w województwie Łódzkiem, pomiędzy Łowiczem a Łęczycą. Odwiedziliśmy m.in. stawy Okręt i Rydwan, stawy w Walewicach, Psarach, oraz pojedynczy staw w Borowie. Wyruszamy o 7:00 czasu zimowego, do pierwszej miejscówki dojeżdżamy parę minut przed 9.00. Rano niebo jest pochmurne, koło południa się wypogadza, ale pod wieczór znowu nadciągają chmury. .

Obserwacje rozpoczynamy od stawu Okręt. Spuszczona woda odsłoniła duże połacie błota. Na ziemi siedzi ponad 10 czapli siwych, cn. 3 czaple białe oraz kilkadziesiąt czajek, pomiędzy którymi przemykają żerując 2 biegusy zmienne. Na tafli wody widzimy liczące ponad 200 osobników stado kaczek, w którym zdecydowanie dominuje krzyżówka (znacznie ponad 100). Pozostałe ptaki to kilkadziesiąt cyraneczek, kilka płaskonosów, świstunów i krakw, gągoł, kilka gęgaw, łabędzie nieme oraz dwa dorosłe łabędzie krzykliwe. Obserwacje prowadzimy w takt trwającej z obydwu stron stawu kanonady.

Na stawie Rydwan pływa ponad 200 krzyżówek, pośród których widzimy dwie ogorzałki, kilka świstunów oraz płaskonosów. Podczas przejazdu do następnej miejscówki z samochodu obserwujemy myszołowy oraz myszołowy włochate (imm).

Kolejnym przystankiem są stawy w Walewicach. Podjeżdżamy od strony wschodniej, mijając zabudowania pilnowane przez agresywnego pieska. Dwa duże skrajne stawy są spuszczone. Żeruje na nich w sumie ponad 200 czajek oraz co najmniej drugie tyle szpaków. Podczas całego naszego pobytu na stawach, mieszane stada tych dwóch gatunków wielokrotnie przelatują nam nad głowami, płoszone przez ptaki drapieżne (głównie bieliki). Poza tym na błocie obserwujemy 7 batalionów. Przelatuje stadko 12 siewnic, jakiś czas później – 10 dorosłych łabędzi czarnodziobych. Idziemy na stawy położone bardziej na zachód. Te nie są spuszczone. Na pierwszym, położonym od południa, poza krzyżówkami i łabędziami niemymi, widzimy gągoła, czernicę (f/imm) oraz perkozka. Kolejny staw przynosi zdecydowanie bardziej ciekawe obserwacje. Już z narożnika widać przy drugim brzegu liczne stado kaczek i gęsi. Na początek wypłaszamy spod trzcin dwie markaczki (f/imm). Bardzo ciekawa obserwacja w tym miejscu na śródlądziu. Na chwile z trzcinowiska wychodzi wodnik. Rozpoczynamy systematyczne przeglądanie ptaków na wodzie. Dominuje krzyżówka (kilkaset osobników), liczne są cyraneczki. Żeruje stadko ok. 30 krakw, kilkadziesiąt świstunów, kilka rożeńców (w tym samców) oraz płaskonosy. Gęsi w sumie jest kilkadziesiąt z trzech najpospolitszych „szarych” gatunków. W pewnym momencie dolatuje stadko białoczółek, pośród których znajdujemy berniklę białolicą. Pośród kilkudziesięciu łabędzi niemych żerują 4 łabędzie krzykliwe oraz 3 czarnodziobe, poza tym kolejne perkozki oraz perkozy dwuczube. Podczas wesołej pogawędki, nad stawem, kilka metrów nad wodąm zatoczyła kółko ciemna kaczka z wyraźnym białym paskiem na skrzydle. Klimat morskich markaczek zasugerował niektórym z nas, że to uhla. Kiedy ptak usiadł i odnalazłem go w luniecie, nie było już wątpliwości. Biały kuperek, oraz brązowe upierzenie i charakterystyczny kształt głowy jednoznacznie wskazywały na samca podgorzałki. Nacieszyliśmy się jego widokiem do woli, rozglądając się również dookoła. Podczas obserwacji na zalanym stawie, kilkakrotnie widzieliśmy stado około 200 gęsi lądujące na spuszczonym stawie, od którego zaczęliśmy obserwacje. Postanawiamy ruszyć w drogę powrotną i przejrzeć je na zakończenie spaceru. Stado składa się mniej więcej w jednej trzeciej z białoczółek, zbożówek i gęgaw. Jest i widziana poprzednio bernikla białolica. Szybko jednak natrafiamy na ptaka, którego na pierwszy rzut oka biorę za berniklę kanadyjską. Chłopaki szybko jednak wyprowadzają mnie z błędu wskazując na niewielkie rozmiary ptaka (wyraźnie mniejszy od najmniejszych białoczółek). Ptak ma krótki dziób, u nasady którego widnieje biała plama. Czoło jest strome a szyja i nogi relatywnie krótkie. Podejrzewamy, że jest to osobnik bernikli północnej, widziany poprzedniego dnia przez Pawła wraz z inną ekipą na (relatywnie) pobliskich polach w okolicy stawu Rydwan. Filmujemy i fotografujemy ptaka z większej odległości po czym postanawiamy podejść bliżej. Kiedy ustawiam ponownie lunetę i sprzęt do nagrywania, nad stadem przelatuje bielik, skutecznie płosząc całe stado. Po kilku minutach gęsi siadają w innej części stawu, jednak bernikli północnej nie ma już wśród nich. Musiała odlecieć w jednej z dwóch grupek, które odłączyły się od stada w locie. Zobaczymy czy dokumentacja wystarczy do rozstrzygnięcia przez KF przynależności tego osobnika do któregoś z dwóch gatunków.

Bernikla północna (?)

Bernikla północna (?)

W Psarach ptaków mniej, niż wczoraj (obserwował Paweł z inną ekipą). Na spuszczonych stawach bezpośrednio przy drodze żeruje kilka kszyków, ponad 200 czajek oraz cn 10 brodźców śniadych. Poza tym kilkanaście czapli siwych. Nie zaglądamy na dalsze stawy, podobno wczoraj było na nich mniej ciekawie. Warte odnotowania były widziane po drodze na liniach napowietrznych 3 siniaki. Potwierdza się reguła, że ptak raz widziany, pojawia się od tąd często w obserwacjach.

Na zakończenie podjeżdżamy jeszcze do pojedynczego dużego stawu w Borowie. Na polnej drodze spotykamy 12 małopłochliwych kuropatw, którym możemy się przyjrzeć z samochodu z bliskiej odległości. Dawno nie widziałem takiego stadka, a już na pewno poza zimową scenerią. Na pobliskim polu żerują czajki i szpaki. Już przed wejściem na groble do naszych uszu dobiegają głosy setek gęsi. Na stawie zdecydowanie powyżej 1500 gęgaw, do tego po kilkadziesiąt gęsi zbożowych i białoczelnych. Obserwujemy również trzy gatunki łabędzi. Poza tym kilkaset krzyżówek oraz domieszka innych kaczek. Przelatujące drapieżniki raz po raz podrywają stada kilkuset gęgaw, które raz to wracają na staw a raz odlatują. Na grobli zbieramy łuski po nabojach we wszystkich kolorach tęczy.

Poniżej podsumowanie wybranych widzianych przez nas gatunków (za Łukaszem):

• łabędź niemy (100)
• łabędź krzykliwy (6ad, 4juv)
• łabędź czarnodzioby (16ad)
• bernikla północna (1)
• bernikla białolica (1)
• gęgawa (cn. 2000)
• gęś białoczelna (200)
• gęś zbożowa (120)
• krzyżówka (3500)
• krakwa (50)
• rożeniec (15)
• świstun (30)
• cyraneczka (40)
• płaskonos (5)
• ogorzałka (2f/imm)
• czernica (2)
• podgorzałka (1m)
• gągoł (2)
• markaczka (2f/imm)
• kuropatwa (12)
• czapla biała (30)
• czapla siwa (75)
• perkozek (6)
• perkoz dwuczuby (8)
• bielik (5)
• myszołów 6)
• myszołów włochaty (2)
• krogulec (1)
• wodnik (1)
• czajka (1500)
• siewnica (12)
• biegus zmienny (10)
• kszyk (6)
• brodziec śniady (15)
  batalion (7)
• siniak (3)
• zimorodek (1,1)

W sumie podczas wyjazdu widzieliśmy 68 gatunków ptaków. Bardzo interesujące obserwacje na stawach w Walewicach. Cała wyprawa zakończona mocnym akcentem w Borowie.

Staw Okręt

W niedzielę wczesnym rankiem wybrałem się z Dawidem Kozłowskim w kierunku Jeziorska. Zdecydowaliśmy po drodze rozpoznać nie odwiedzane przez nas do tej pory lokalizacje w województwie mazowiecki i łódzkim – Stawy Okręt i Rydwan oraz Stawy w Walewicach. Po wizycie w Walewicach zahaczyliśmy również o Psary a następnie zgodnie z planem w kilku miejscach wyjrzeliśmy na Zbiornik Jeziorsko. Przez cały dzień świeciło słońce i powiewał lekki wiatr.

Z Warszawy wyruszyliśmy 1,5 godziny przed świtem. Wschód słońca przywitał nas nad Stawem Okręt. Parę minut kontemplowaliśmi piękną scenerię budzącego się dnia. Tylko słyszalne z rzadka odgłosy wystrzałów mąciły spokój wczesnego poranka. Staw był częściowo spuszczony dzięki czemu przy jednym z brzegów odsłoniła się połać błota, na której żerowało stado gęsi oraz ptaków siewkowatych. Obserwowaliśmy m.in.:

Staw Okręt

• łabędź czarnodzioby – 19 os.
• łabędź krzykliwy -5 os. (2 ad i 3 juv), dołączyły po paru minutach do bewików
• czajka – ok. 100 os. żerujących wspólnie z gęsiami
• biegusy – 4 os. – najprawdopodobniej zmienne, jednak warunki obserwacji nie pozwalają na wystarczającą pewność
• gęgawa – kilkanaście
• gęś zbożowa – ok. 200
• czapla biała – 2 os.
• cyraneczka – niespokojne stado około 150 os. po drugiej stronie stawu, płoszone przez odgłos wystrzałów, latało nieprzerwanie przez kilka minut nad wodą
• gągoły, nurogęsi – kilkanaście os.
• bielik – 2 os.
• myszołów
• mewa mała – cn 2 os. – miła obserwacja
• śmieszka – cn. 50 os.
• duża mewa w typie srebrzystej – 9 os.
• potrzos i czeczotka – głosowo

Na Stawie Rydwan mieliśmy jeszcze 21 łabędzi czarnodziobych, którym towarzyszyły 2 łabędzie krzykliwe, kolejną czaplę białą oraz srokosza.

Łabędzie czarnodziobe

Kolejnym postojem na trasie do Jeziorska były Stawy w Walewicach. Wjazd od strony wsi przegradzał pordzewiały szlaban. Spróbowaliśmy podjechać do stawów od drugiej strony, objeżdżając je od południa dziurawą asfaltową drogą biegnącą po lekkim podwyższeniu terenu. Skręciliśmy w lewo w kocie łby i zaparkowaliśmy przed zabudowaniami. Potem krótki spacerek drogą przez czyjeś podwórko. Jak się okazało doszliśmy na groblę pomiędzy dwoma największymi, położonymi centralnie stawami. Oba były spuszczone i świeciły pustką. Tylko ponad nimi przelatywały z rzadka niewielkie stadka krzyżówek, cyraneczek, nurogęsi oraz gągołów. W oddali zamajaczyła również sylwetka bielika.

W drodze na kolejny kompleks wypatrzyliśmy stadko 24 potrzeszczy. W Psarach rozpoczęliśmy spacer od stawów położonych na wschód od drogi. Już po paru chwilach obserwowaliśmy na tle błękitnego nieba krążące stado kilkuset czajek i siewek złotych. Wypatrzyliśmy w nim również charakterystycznie odzywającego się kwokacza. Stado odleciało na zachód i zniknęło nam z oczu. Na wodzie ptaków raczej nie wiele:

• czernice – ok. 10 os.
• płaskonosy – 3 os.
• cyraneczki
• gągoły
• nurogęsi
• czaple białe – 9 os.
• gęsi zbożowe

Ostatni, najbardziej na zachód wysunięty staw, który odwiedziliśmy, był niewątpliwie największy i najciekawszy. To tutaj usiadło widziane przez nas na początku stado siewek Składało się ono z:

• siewek złotych i czajek – ok. 2 500 os. (55% siewki złote, 45% czajki)
• siewnic – 4 os.
• kulików wielkich – 2 os.
• biegusów zmiennych – cn. 5 os.
• oraz śmieszek i dużych mew

Na zakończenie spaceru po stawach, przy samochodzie spotkaliśmy Tadka Musiała. Pokazał nam samca hełmiatki, którego niestety przegapiliśmy na początku.

Pierwszy raz byłem nad Jeziorskiem przy relatywnie niskim stanie wody. Ogromne odsłonięte połacie błota robią duże wrażenie. Ptaki niestety trzymały się w dużej odległości od brzegu, co w połączeniu z mocnym słońcem i drgającym powietrzem, skutecznie utrudniało obserwacje. Nie liczyliśmy dokładnie ale wśród ptaków udało nam się zaobserwować:

Jeziorsko

• krzyżówki – cn. 1500 os. (prawdopodobnie dużo więcej)
• cyraneczki – cn. 400 os. (prawdopodobnie dużo więcej)
• gągoły – cn. 200 os.
• czernice – cn.  100 os.
• płaskonosy – 4 os.
• krakwy – 5 os.
• ogorzałki – 5 os.
• świstuny – pojedyncze
• gęsi – ok. 1500 os (zbożowe i gęgawy – przeważały te drugie)
• czajki – cn. 500
• nieoznaczone biegusy
• śmieszki – cn. 500 wszędzie na zbiorniku
• łyski – cn. 400 w okolicy tamy

Wypad przyniósł ze sobą zarówno wiele wrażeń estetycznych jak i ciekawych obserwacji. Pozdrowienia dla spotkanego Tadeusza Musiała.

Dzisiaj wyprawiliśmy się z Romkiem na Jeziorsko. Po drodze zahaczyliśmy o stawy w Psarach. Wyruszyliśmy z Warszawy około 5:30. Około 7:30 byliśmy w Psarach a około 10:00 nad Jeziorskiem. Dzień zapowiadał się słoneczny, jednak już od samego rana przenikliwie wiało.

Przed dojazdem na stawy zatrzymaliśmy się w dwóch miejscach przy drodze 703 w okolicach Walewic by popatrzyć na żerujące na polach ptaki. Widzieliśmy:

• cn. 100 czajek
• cn. 100 szpaków
• kilka grzywaczy
• 2 żurawie

Na stawach w Psarach byłem pierwszy raz. Zaparkowaliśmy przy drodze w środku kompleksu i przeszliśmy się po wschodniej jego części. Na pierwszym (niespuszczonym) stawie mieliśmy kilkadziesiąt łysek, czernic i głowienek oraz pojedyncze perkozy dwuczube i łabędzie nieme. Kolejny staw był częściowo spuszczony co przyciągnęło pokaźne stado siewek:

• cn. 10 batalionów
• cn. 30 biegusów malutkich
• cn. 40 biegusów zmiennych
• cn. 6 brodźców śniadych
• 1 biegusa rdzawego
• 1 kwokacza
• ok. 200 czajek
• 1 rycyka
• 2 szlamniki
• 2 kszyki

Na stawach spotkaliśmy Jana Fussa. To on przy okazji obserwacji kszyków, w trzcinach wypatrzył samca i samicę wąsatki. Z drapieżnych przeleciały nad stawami bielik i krogulec. Poza tym kilka czapli siwych, czapla biała oraz perkozki.

Bataliony i brodźce śniade (drugi plan)

Jadąc dalej nad Jeziorsko drogą 702 zatrzymaliśmy się  na dwóch stawach w okolicy Sypina. Ptaków nie było tam za wiele ale widzieliśmy 2 kokoszki wodne, perkozki oraz późnego jerzyka.

Nad Jeziorskiem obserwacje rozpoczęliśmy z portu. Odpoczywało tam cn. 300 śmieszek, kilka mew pospolitych, kilka dużych mew (w tym jedną w typie białogłowej). Nad głowami pokrążyły nam przez chwilę grubodziób oraz myszołów.

Przy wale w Pęczniewie na potarganych falą wodach zbiornika żerowało stado kilkuset ptaków wodnych. Składało się ono głównie z łysek, czernic, głowienek oraz krzyżówka. Relatywnie liczne były również perkozy dwuczube, śmieszki oraz duże mewy. Jednak zdecydowanie najciekawszym ptakiem była podgorzałka, którą oznaczyliśmy jako samicę.

Podgorzałka

Stawy w Pęczniewie sprawiały wrażenie opustoszałych. Nie zawiódł jedynie rybołów, który swoim zwyczajem przesiadywał na paliku na skrajnym dużym stawie.

Za stawami skręciliśmy w prawo w piaszczystą drogę, którą dojechaliśmy w okolicę Brodni. Na tamtejszej zatoczce również żerowało kilkaset ptaków wodnych. Obok dotychczasowego standardu obserwowaliśmy również cn. 15 płaskonosów oraz kilka cyranek.

Następnym przystankiem były Tomisławice, położone po drugiej stronie zbiornika, na której jeszcze dotąd nie byłem.  Romek pokazał mi kilka miejsc, skąd można prowadzić obserwacje. Na cofce w okolicach Tomisławic trzymało się najwięcej ptaków. Obserwowaliśmy m.in. (podaje minimalne liczebności):

• ok. 100 czapli białych, czaple siwe
• cn. 100 gęgaw
• cn. 50 świstunów
• cn. 200 cyraneczek
• cn. 30 płaskonosów
• cn. 5 rożeńców
• kilkadziesiąt czernic, głowienek, krzyżówek i krakw
• cn. 100 kormoranów

Ptaki wodne – cofka

Na pierwszym planie świstuny, cyraneczki i krzyżówki; w środku kadru płaskonosy, krakwy i rożeńce; w tle gęgawy i kormorany.

Romkowi zależało na wypatrzeniu przesiadującego tutaj już od dłuższego czasu kormorana małego. Mieliśmy informacje, że ptak trzyma się raczej na uboczu i nie przesiaduje z innymi kormoranami. Po kilkuminutowym czesaniu udało nam się zlokalizować 2 kormorany małe, które przesiadywały w położonej bardziej na północ zatoczce w okolicach Tądowa.

Kormorany małe

Koło 15:00 zmęczeni ale zadowoleni z ciekawych obserwacji wyruszyliśmy w drogę powrotną. Jeszcze po drodze w okolicach Siedlątkowa, na drutach niskiego napięcia widzieliśmy pustułkę siedzącą obok stadka kilkunastu potrzeszczy.