orni.pl

W niedziele wybraliśmy się z Kamilem i Łukaszem w Dolinę Bzury. Dzień rozkręcał się powoli. Do południa pochmurno i deszczowo. Kurtki z każdą chwilą coraz bardziej mokre, szkła zachodzą parą. Obserwacje rozpoczęliśmy od stawów w Borowie. Na polach przy drodze gruntowej żerowało pokaźne stadko potrzeszczy. Na dużym stawie w stadzie ponad 1 500 kaczek dominuje krzyżówka (1 400), towarzyszą jej cyraneczki, krakwy, świstuny (po około 30) oraz 4 rożeńce. Na małych stawach przy dworku odzywające się wąsatki i remizy.

Stawy Borów 1#, Stawy Borów 2#

Przejeżdżamy na Psary. Tutaj spuszczony duży staw przy drodze a na nim zapowiedz tego co czekać nas będzie po południu. W siąpiącym deszczu przeglądamy stado ponad dwóch tysięcy siewek. Najliczniejsze są czajki (około 1900), liczne bataliony (~80) i kszyki (~70). Ich policzenie nastręcza nam pewnych trudności. Obserwujemy siewnice, sieweczki obrożne, rycyki, biegusy zmienne i malutkie, brodżce śniade i pojedynczego łęczaka. Humory dopisują, a deszcz powoli ustępuje drobnej mżawce.

Stawy Psary

Posilamy się na stacji benzynowej w Walewicach. Wypogadza się, zaczynają lecieć wróblaki. Widzimy stadka po kilkadziesiąt gęsi zmierzające w kierunku stawów w Walewicach. Spieszymy się, by nie ubiegli nas myśliwi. Podchodzimy od wschodu, 200-300 metrów drogą z betonowych płyt. W krzakach pełno drobnicy, lecą zięby, sikory, mysikróliki. Nad polami i łąkami przelot świergotków i trznadli. Słyszymy pojedynczą pokrzywnicę oraz pięć lerek. Ze stawu dochodzi gwar tysięcy gęsi. Decydujemy się przejść do kolejnego wejścia, aby ptaków nie spłoszyć. Niestety bielik niewiele robi sobie z naszego planu, wzbijając w górę setki gęsi, właśnie kiedy instalujemy się w bezpiecznej odległości na wale. W większości spuszczony staw przyciąga zarówno gęsi, jak i siewki. Dolatują dwie bernikle białolice, będziemy je widywać jeszcze kilkakrotnie w locie i na innych stawach. W sumie policzyliśmy na stawach około 2000 gęsi. Siewki też dopisały. Niezapomniany widok żerujących w dwóch stadkach brodźców śniadych (w sumie około 60), 10 kwokaczy, w sumie ponad 100 biegusów zmiennych (w tym jeden z nieodczytaną kolorową obrączką) oraz 10 siewnic (część na pozostałych stawach) i pięć rycyków. Nadchodzi krótkie załamanie pogody a z nim sokół wędrowny i kobuz męczące siewki. W oddali, nad zachodnimi stawami dostrzegamy ogromne stado czajek. Szacujemy je na około 4 500 osobników. W drodze powrotnej do samochodu widzimy jeszcze przelatujące dwa dorosłe bociany czarne. Szybki obchód zachodnich stawów pozwala odnaleźć jeszcze trzy młode bociany czarne (jeden z kolorową obrączką). Dopisujemy także 4 zauszniki i perkoza rdzawoszyjego na największym stawie oraz 12 biegusów malutkich i 14 sieweczek obrożnych na położonym najbardziej na zachód spuszczonym stawie. Na niebie i stawach nieprzerwanie duży ruch. Stwierdzamy, że musimy tutaj koniecznie wrócić w tygodniu.

Stawy Walewice

Wyjazd zamykamy obserwacjami na Rydwanie i Okręcie. Świeci piękne słońce. Na stawach ptasi standard.

Staw Rydwan, Staw Okręt

Szczegóły obserwacji w poszczególnych lokalizacjach można prześledzić w podlinkowanych raportach eBird. Niestety dostępne tylko po angielsku.

Obowiązkowy zimowy wypad do Puszczy Białowieskiej odbyliśmy w iście wiosennych warunkach. Pierwszy dzień spędziliśmy z przewodnikiem – Arkiem Szymurą – na poszukiwaniu puszczańskich rzadkości. Obserwowaliśmy dzięcioły białogrzbiete oraz trójpalczaste. Bardzo pouczająca była obowiązkowa wycieczka po Rezerwacie Ścisłym, podczas której podszkoliłem się w rozpoznawaniu drzew po korze i pokroju. Jak zwykle w samej puszczy oraz wokoło mnóstwo było grubodziobów. Małe stadko tych ptaków przycupnięte na modrzewiach podniosło nam na chwilę ciśnienie. W Parku Pałacowym słyszeliśmy również gile oraz podśpiewujące czyże. Niestety mimo porannych i popołudniowych prób nie udało się nam spotkać sóweczki.

W niedzielę pogoda nas nie rozpieszczała, było pochmurno i siąpił deszcz. Z samochodu przy drodze na Narewkę bezskutecznie próbowaliśmy wywabić sóweczkę. Podjechaliśmy w okolicę Kosego Mostu. Po drodze liczne stadka sikor oraz mysikrólików, dzięcioły czarne oraz duże. Wieża obserwacyjna rozebrana. Następnie odwiedziliśmy malowniczy fragment martwego lasu, który obumarł po zalaniu przez wody spiętrzone bobrzymi tamami. Ponownie widziany dzięcioł białogrzbiety, jak również sikory, kowaliki i pełzacze.

Na zakończenie wyprawy udajemy się na północ do Puszczy Knyszyńskiej, w okolice Krynek. Podczas przejazdu przez serce puszczy, w brzozowym zagajniku sąsiadującym z młodą świerczyną Łukasz zauważa jarząbki. Pasą się w najlepsze w koronach brzóz na świeżych pączkach. Z piątki, trzy szybko uciekają w pobliskie świerki, jednak na pozostałe dwa ptaki – samicę i samca możemy się napatrzeć do woli.

Dobre rozpoznanie terenowe przed wyjazdem procentuje w Krynkach. Po paru chwilach trafiamy na stadko krzyżodziobów na modrzewiach. Wśród około trzydziestu ptaków udaje nam się wypatrzyć pojedynczą samicę krzyżodzioba modrzewiowego, wyróżniającą się szerokimi białymi pasami na skrzydłach. Przemieszczamy się w poszukiwaniu większej liczby ptaków. W pewnym momencie nad lasem słyszymy wielkie poruszenie. Dobiegają do nas głosy kontakowe krzyżodziobów świerkowych. Wkrótce dołącza do nich również charakterystyczne trąbienie kilku krzyżodziobów modrzewiowych.

Trąbienie krzyżodzioba modrzewiowego

Na zakończenie udanego wypadu mogłem więc dopisać 286 gatunek do listy życiowej.

Na Polach Oborskich od rana stadko cn 25 górniczków. Żerują niespokojnie na polu po przeciwnej stronie drogi od lotniska, podrywając się często do krótkiego lotu. W Gassach goniony przez gawrona samiec krogulca zapada w gęstę tuje. Ma stąd doskonały widoka na żerujące na ziemi zięby, bogatki oraz mazurki. Być może szykuje się na śniadanie?

Pod Grójcem, koło miejscowości Belsk Duży znajduje się wyjątkowy na Mazowszu rezerwat Modrzewina, utworzony w 1959 roku. Ochroną objęte jest tutaj 336 hektarów uniklanego zbiorowiska leśnego – lasu mieszanego z bogatym siedliskiem modrzewiu polskiego. Drzewostan stanowią tutaj głównie ponadstuletnie modrzewie i dęby, z domieszką sosny. Najokazalsze modrzewie osiągają wysokość 40 m i pierśnicę 120 cm. W dolnej warstwie drzewostanu dominuje grab, z domieszka lipy i młodych dębów.

Trasa naszego  prawie trzygodzinnego spaceru wiedzie najpierw ścieżką przyrodniczą a potem szosą prowadzącą skrajem lasu. Na każdym kroku odzywają się dzięcioły duże. Napotykamy także zimowe leśne stadka składające się z sikor: bogatki, modraszki, czubatki oraz ubogiej, mysikrólików oraz kowalików. Cicho żeruje również pełzacz. Niestety pomimo przejścia kilku kilometrów oraz częstego nasłuchiwania nie słyszeliśmy dzisiaj żadnego krzyżodzioba. Jednaka do woli mogliśmy nacieszyć nasze oczy widokiem majestatycznych, wiekowych modrzewi, zatopionych w spokojnej zimowej scenerii.

Źródła:

• wikipedia
• Rezerwaty w Nadleśnictwie Grójeckim

Świnica i kościelec – pogoda jesienna

W drugim tygodniu września wybrałem się w polskie Tatry. Wypad miał na celu głównie piesze wędrówki, ptaki obserwowałem niejako przy okazji. Bilans tych ubocznych obserwacji jest bardzo pozytywny. Do mojej listy życiowej dopisałem w sumie 3 gatunki.

W ramach rozgrzewki trzygodziny spacer w okolicy Przysłopu Miętusiego. Na szlaku wiodącym porośniętą lasem granią Skoruśniaka obserwuję przez kilka sekund jarząbka. Jest to pierwsze i jedyne spotkanie z leśnymi kurakami podczas całego wyjazdu.

Kolejnego dnia spokojny spacer Doliną Kościeliską na Ornak. Na początku lata chłopaki widzieli tutaj drozda obrożnego oraz, po wielogodzinnych, wytężonych obserwacjach, pomurnika. Szansa spotkania obydwu tych gatunków jest u progu jesieni wielokrotnie mniejsza. Mimo ponad trzech godzin wpatrywania się w skalne formacje Raptawickiej Turni, gdzie od wielu lat znajduje się rewir lęgowy pomurnika, wracam na parking na tarczy. Również na polanach nie udaje mi się zaobserwować drozda. Na pocieszenie dostaję możliwość spokojnego przyjrzenia się dwóm pliszkom górskim.

Płochacz halny z widokiem z Giewontu

Kolejnego dnia czas na pierwsze małe wyzwanie. Wybieram się na Giewont przez Halę Kondratową. Z południa przewala się przez grań iście huraganowy wiatr. Im bliżej wierzchołka, tym porywy silniejsze. Dotarwszy na szczyt, chowam się za skałami. Podziwiam panoramę Zakopanego. Towarzyszy mi płochacz halny, metodycznie skubiący kawałek pozostawionej przez turystów bułki. Wracam zahaczając o Kondracką Kopę, gdzie wiatr niemal scina mnie z nóg. Niżej w dolinie, na granicy kosówki i górnego regla słyszę pokrzywnice. Gdzieś niedaleko przelatuje niewielkie stadko krzyżodziobów świerkowych. Takie stadka będę widywał od tej pory regularnie.

Siwierniak na Kasprowym Wierchu

Nieco spokojniejszą ale za to znacznie dłuższą wędrówkę rozpocząłem wjazdem na Kasprowy Wierch. Celem jest przejście granią na Czerwone Wierchy, następnie zejście do Doliny Kościeliskiej. Na szczyt wjeżdzam jedną z pierwszych kolejek. Ani śladu wichury z poprzedniego dnia, świeci piękne słońce. Na kamiennej ścieżce witają mnie przyjemne ćwierkania siwerniaków. Te górskie świergotki niewiele sobie robią z obecności człowieka. Przysiadam na kamieniach a tegoroczny młody, zbiera pożywienie dosłownie na wyciągnięcie ręki. Kolejne godziny to spokojny spacer w skąpanej słońcem, jesiennej, górskiej scenerii. Na Małołączniaku dwa dni wcześniej obserwowano mornele. Ja słyszę jedynie ostre gwizdy świstaka gdzieś w dole. Próba zlokalizowania źródła dzwięku może doprowadzić do frustracji.

Widok na Czerwone Wierchy z Kasprowego

Prawdziwą wysokogórską wyprawę zrobiłem sobie po jednodniowej przerwie na regenerację. Startując rano z Kuźnic przez Murowaniec dotarłem do Żlebu Kulczyckiego skąd przeszedłem Orlą Percią przez Granaty aż do Krzyżnego. Jeszcze w Żlebie, którym po ostatnich opadach spływał potok wody, poczyniłem kolejne obserwacje płochaczy halnych. Warunki do wędrówki z początku były wyśmienite, jednak jak tylko dotarłem na grań pogoda wyraźnie się popsuła. Nisko zawieszone chmury ograniczały widoczność do kilkudziesięciu metrów i tylko od czasu do czasu na kilka sekund otwierały się przede mną widoki. Więcej szczęścia miałem na Krzyżnem, gdzie chmury rozwiało na tyle, że mogłem cieszyć oczy widokiem Doliny Pięciu Stawów. W drodze powrotnej do Kuźnic, w Dolinie Pańszczycy przez kilka minut obserwowałem mojego pierwszego w życiu orła przedniego. Niewiele brakowało a zignorowałbym ciemny punkcik, który zauważyłem dosłownie kątem oka. Instynktownie jednak zatrzymałem się, cofnąłem dwa kroki i podniosłem lornetkę do oczu. Od razu moją uwagę przykuła sylwetka charakterystyczna dla orła – długie, deskowate skrzydła z rozcapierzonymi lotkami pierwszorzędowymi imitującymi palce oraz wachlarzowaty, szeroki u podstawy ogon. Białe u nasady lotki pierwszorzędowe tworzyły duże białe plamy na spodzie skrzydła. Również ogon był biały, zakończony szerokim czarnym pasem. Ptak dał się obserwować na tle Żółtej Turni przez ponad minutę po czym zniknął po drugiej stronie grani by powrócic po chwili i przez kolejne minuty szybować na tle nieba. Po powrocie do pensjonatu na spokojnie oznaczyłem ptaka jako osobnika tegorocznego.

Świnica i Kościelec – pogoda zimowa

Kolejnego dnia spacerowa wizyta nad Czarnym Stawem Gąsiennicowym. Przejazd kolejką na Kasprowy pozwala ponownie obserwować siwerniaki. W okolicac Murowańca wielkie poruszenie. Zewsząd dobiegają ostre głosy kontaktowe kwiczołów oraz bardziej miękkie krzyżodziobów. Na Stawie z początku mgła. Przy brzegu kilka krzyżówek. Pogoda na chwilę się poprawia. Wchodzę na Karb, jednak zanim tam docieram z nieba zaczyna sypać nadtopionym gradem. Rezygnuję z wejścia na Kościelec i wracam na Kasprowy. Tego dnia helikopter TOPR wylatywał na akcję wielokrotnie. Warunki w wysokich partiach Tatr zrobiły się iście zimowe. Aż trudno uwierzyć, że różnica w czasie wykonania otwierającego i zamykającego ten wpis zdjęcia to zaledwie kilka godzin.

Na zakończenie lekki spacer Doliną Olczyską na Wielki Kopieniec. Z wierzchołka oglądam panoramę Tatr. Mój wzrok zatrzymuje się na nieco oswojonych przez ostatnie kilka dni dolinach i wierzchołkach a w sercu robi się ciepło. Wrześniowy termin wypadu okazał się strzałem w dziesiątkę. Pogoda, mimo że w kratkę, pozwoliła zrealizować cele wędrówkowe. Szlaki były bezpieczne i relatywnie puste. Przepiękne jesienne krajobrazy konkurowały o moją uwagę z ciekawymi ptasimi obserwacjami. Na przyszły rok już planuję powtórkę.

Pierwszą połowę soboty spędziliśmy na stawach w Wielikącie. Ponad 2 godziny zeszło chłopakom na poszukiwaniach brodzca żółtonogiego. Ja wspierałem przedsięwzięcie przeszukując stawy z drogi, podczas gdy Michał i Łukasz przeszli się po groblach. Nieocenione okazały się wskazówki przekazane na gorąco przez Pawła Kołodziejczyka. Dynamicznie zmieniająca się sytuacja wodna na stawach, zmusiła brodźca do migracji z doskonale widocznego z drogii stawu, gdzie był do tej pory wielokrotnie widywany, na położony nieco z tyłu napełniony wodą staw z niewielką wyspą. Kiedy chłopaki tracili już chyba powoli nadzieję, brodziec przeleciał nad groblą, dając się przez kilka sekund obserwować w locie i ukrył się w trzcinach na brzegu spuszczonego stawu. Mimo że nie udało się go ponownie wypatrzyć, wyprawa zakończyła się pełnym sukcesem.