orni.pl

Informacje ogólne

Bagno Pulwy zlokalizowane jest około 15 km na północ od Wyszkowa, na terenie gmin Rząśnik i Długosiodło. Obszar ten o powierzchni ponad 4 100 ha obejmuje rozległy kompleks łąkowo-bagienny leżący między doliną Narwi a Puszczą Białą. Dominują tu stosunkowo intensywnie użytkowane łąki kośne, rzadziej pastwiska. Południowa część obszaru, zajmująca około połowy całkowitej powierzchni (w trójkącie między Rząśnikiem, Porządziem i Sieczychami, od południa odgraniczona skarpą pradoliny Narwi i lasami Puszczy Białej), jest zajęta przez rozległe i prawie bezdrzewne, stosunkowo intensywnie użytkowane łąki kośne. Część północna jest mozaiką łąk, pastwisk, pół uprawnych, zarastających dołów potorfowych, łozowisk, niewielkich lasków sosnowych oraz zabudowań gospodarskich. Pulwy to jedno z najlepszych na Mazowszu miejsc do obserwacji od jesieni do wiosny, gdy spotyka się tu stada czajek, siewek złotych oraz liczone nieraz w dziesiątkach myszołowy i myszołowy włochate.

Co?

Pulwy są ważnym przystaniem w wędrówce dla wielotysięcznych stad gęsi oraz licznych stad czajek i siewek złotych. Na obszarze łąk licznie zimują ponadto myszołowy oraz myszołowy włochate. Podczas wiosennych rozlewisk spotkać można kilka gatunków kaczek oraz bekasowatych. Poniższa lista zawiera najciekawsze gatunki:

• tysiące gęsi na przelotach (nawet do 10 tys. osobników): białoczelne i zbożowe, gęgawy oraz rzadsze bernikle m.in. białolice,
• bekasowate: tysiące siewek złotych i czajek na przelotach, bataliony oraz lęgowe: kszyki, rycyki, kuliki wielkie, krwawodzioby,
• drapieżne: zimujące w dużych ilościach myszołowy oraz myszołowy włochate, jastrzębie, krogulce, pustułki, drzemlik (na przelotach)
• kaczki: świstuny, cyranki, rożeńce
• jesienne stada szpaków i kwiczołów, paszkoty, śpiewaki, droździki na przelotach,
• lęgowe błotniaki stawowe i łąkowe, przelotne zbożowe,
• bociany białe (do 30 par), żurawie
• lęgowe podróżniczki, słowiki rdzawe i szare
• lęgowe chruściele: kilka kropiatek, derkacze (do 100 par), wodniki, kokoszki wodne
• dzieżby: lęgowe gąsiorki (do 30 par) oraz srokosze
• skowronki, lerki, jarzębatki, łuszczaki (np. śnieguły), sikorki, jemiołuszki
• kruki, sójki, dzięcioły czarne, sowa błotna

Gdzie?

Interaktywna mapka obszaru

Pokaż Bagno Pulwy na większej mapie
Pulwy są położone w województwie mazowieckim, około 15 km na północ od Wyszkowa. Z Warszawy najwygodniej dojechać droga krajową nr 8. W okolicach Wyszkowa mamy dwie możliwości:

• zjechać z S8 w okolicy miejscowości Lucynów i przejechać do Wyszkowa starym przebiegiem drogi S8,
• jechać S8 aż do węzła z drogą krajową 62 a następnie skręcić na Wyszków.

W Wyszkowie, po przejechaniu mostu na Bugu na rondzie skręcamy w lewo zgodnie z przebiegiem drogi 62 by po 100 m skręcić w prawo w ulicę Wąską. Z ulicy Wąskiej po 200 m skręcamy w prawo a następnie po 100 m w lewo w ul. I Armii Wojska Polskiego, którą dojeżdżamy już do Porządzia. W Porządziu skręcamy w prawo a następnie za kościołem w lewo w drogę gruntową prowadzącą lekkim łukiem w dół. Po około 300 m wyjeżdżamy na Pulwy. Możliwy jest też przejazd do Porządzia słabszymi drogami przez lasy od zachodu jednak łatwo się tam pogubić (w tym przypadku jedziemy drogą S8 aż za miejscowość Trzcianka).

Dojazd z Warszawy

Na Pulwach obserwacje prowadzimy z obydwu stron drogi gruntowej prowadzącej z Porządzia do Rząśnika.

Kiedy?

Pulwy szczególnie warto odwiedzić podczas jesiennych oraz wiosennych przelotów. Zimą jest to dobre miejsce na zimujące ptaki drapieżne.

Źródła:

• Forum Przyroda
• Antek Marczewski
• Ministerstwo Środowiska
• obserwacje własne
• Lista Dyskusyjna PPPtaki

Informacje ogólne

Stawy Raszyńskie są położone na południowy-zachód od Warszawy. Na terenie stawów już w 1978 roku został utworzony rezerwat ornitologiczny. Piecze nad stawami sprawuje Instytut Melioracji i Użytków Zielonych z siedzibą w Falentach. Na ich obszarze wytyczona została ścieżka przyrodnicza oraz zbudowano wieże obserwacyjne. Na groblach rosną stare olchy, klony i wiązy, stawy okala szuwar pałki, turzyc i trzcin.

Co?

Stawy Raszyńskie stanowią lęgowiska i żerowiska ponad 100 gatunków ptaków wodno-błotnych. Zobaczymy na nich przegląd perkozów, mew, kaczek oraz bekasowatych. Poniższa lista prezentuje wybrane najciekawsze gatunki:

• mewy: kolonia śmieszek licząca kilkaset gniazd oraz m.in. żółtonogie i małe,
• lęgowe perkozy: dwuczube, rdzawoszyje, perkozki, zauszniki,
• czaplowate: bączki, czaple siwe (lęgowe) i białe,
• rybitwy: rzeczne, rodzaj Chlidonias,
• siewkowate: sieweczki rzeczne i obrożne, siewki złote,
• bekasowate obserwowane głównie na przelotach na spuszczonych stawach: brodźce piskliwe (lęgowe), krwawodzioby, brodźce śniade, rycyki, bataliony, łęczaki, kwokacze, samotniki, kszyki, kuliki wielkie, biegusy zmienne,
• bociany: białe i czarne,
• kaczki: czernice, cyranki, głowienki (lęgowe) oraz przelotne świstuny, cyraneczki, krakwy, różeńce, płaskonosy, gągoły,
• chruściele: kokoszki wodne, łyski, wodniki,
• ptaki drapieżne: (lęgowe:) błotniaki stawowe i pustułki, (przelotne:), bieliki, trzmielojady, sokoły wędrowne, kobuzy, oraz rzadko błotniaki łąkowe i zbożowe, drzemliki, rybołowy,
• sowy: uszatka, puszczyk,
• drobne ptaki trzcin: łozówki, potrzosy, remizy, rokitniczki, strumieniówki, świerszczaki, trzciniaki, trzcinniczki,
• łabędzie krzykliwe, zimorodki, dzięcioły, łuszczaki, pliszki, świergotki, krukowate, muchołówki (szara, żałobna),
• na stawach latem 2004 roku obserwowany był również pelikan różowy.

Gdzie?

Interaktywna mapka obszaru

Pokaż Stawy Raszyńskie na większej mapie
Stawy Raszyńskie są usytuowane pomiędzy Raszynem a Jankami, po obu stronach al. Krakowskiej (droga krajowa numer 8 na Katowice). Dojazd z Warszawy możliwy jest komunikacją miejską. Kursują tutaj linie podmiejskie 703, 706, 707, 711, 721, 728, 733, 807 (przystanki Kościół lub Puchały). Dojazd samochodem również od strony al. Krakowskiej. Zaparkować można na kilka sposobów:

• pod kościołem,
• na wjeździe na groble pomiędzy Stawem Raszyńskim a Stawem Przepływowym (po zawróceniu),
• pod wieżą widokową nad Stawem Falenckim (po skręcie w Aleję Hrabską),
• na parkingu pod Instytutem Melioracji i Użytków Zielonych (po skręcie w Aleję Hrabską).

Od strony wschodniej (od ul. Puławskiej np. z Ursynowa) dojechać nad stawy można przez Dawidy, Łady oraz Falenty Nowe (Drogą Hrabską). Ważne by nie zapuszczać się samochodem poza szlaban (nawet kiedy będzie otwarty) gdyż po powrocie możemy zastać go zamkniętym.

Dojazd z centrum Warszawy

Po stawach poruszamy się groblami, korzystając z wytyczonej ścieżki przyrodniczej. W prowadzeniu obserwacji na stawach po wschodniej stronie al. Krakowskiej pomagają trzy wieże obserwacyjne zlokalizowane m.in. pomiędzy Stawem Parkowym Górnym i Dolnym oraz nad Stawem Falenckim (nawet pomimo faktu nienajszczęśliwszego usytuowania). Po zachodniej stronie al. Krakowskiej znajduje się jeden duży staw – Staw Puchalski, na którym zlokalizowana jest kolonia śmieszek i zauszników. Obserwacje na nim można prowadzić z grobli biegnącej od strony kościoła, uważając przy tym by nie przeszkadzać ptakom.

Kiedy?

Na stawach najciekawiej jest wiosną podczas wędrówek oraz lęgów oraz jesienią w czasie przelotów. Również latem mogą się trafić ciekawe gatunki (wtedy obserwowany był np. pelikan różowy). Warto śledzić kiedy stawy są spuszczane, gdyż właśnie wtedy stają się one szczególnie atrakcyjne dla ptaków siewkowych, szczególnie w porze wiosennych bądź jesiennych przelotów. Stawy są opróżniane jesienią na zimę i ponownie napełniane wiosną.

Źródło:

• Woliera
• Forum Przyroda
• obserwacje własne

Informacje ogólne

Zakole Wawerskie znajduje się w granicach administracyjnych Warszawy w dzielnicy Wawer (Praga Południe). Na terenie tym został w 2002 roku powołany przez Wojewodę Mazowieckiego Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy o powierzchni ok. 54 ha. Teren Zakola powstał w wyniku wymycia przez wody powodziowe Wisły potężnego zakola, którego łuk dochodzi do 1 km od istniejącego koryta rzeki. Dzięki temu obszar jest wilgotny, miejscami podmokły. Przecinają go liczne rowy melioracyjne oraz duży kanał (Nowe Ujście). Na zakolu występuje mozaika różnorodnych zbiorowisk roślinnych od olsów, przez wilgotne łąki i turzycowiska po szuwary trzcinowe i roślinność bagienną. Zakole wywrze duże wrażenie na każdym, kto po raz pierwszy odwiedzi to miejsce. Wiosną ze zgiełku ulicy dużego miasta w przeciągu dosłownie minuty wchodzimy do rozśpiewanego podmokłego lasu.
Z powodu swojego miejskiego położenia teren ten jest pod duża presją urbanizacyjną (rozwój sieci dróg, intensywna rekreacja, wypalanie łąk i trzcinowiska, dzikie wysypiska)

Co?

Na Zakolu Wawerskim występują różnorodne siedliska – podmokły las, trzcinowiska oraz łąki – co wpływa na znaczną różnorodność spotykanych tutaj ptaków. Dodatkowym atutem jest bliskość doliny Wisły, ważnego korytarza wędrówkowego na polskim śródlądziu. W obszarze stwierdzono bytowanie ponad 120 gatunków ptaków. Na poniższej liście znajdują się wybrane, najciekawsze z nich:

• bekasowate: kszyki, bekasiki (jesienią na przelotach), łęczaki, czajki…
• chruściele: derkacze
• łuszczaki: dziwonie, szczygły, gile, dzwońce, makolągwy…
• ptaki śpiewające olsów: rudziki, strzyżyki, gajówki, słowiki szare…
• przegląd ptaków śpiewające trzcinowisk: trzciniaki, trzcinniczki, łozówki, brzęczki, rokitniczki, strumieniówki, remizy, potrzosy,
• dzięcioły: czarny, zielony, duży, średni oraz dzięciołek,
• drapieżne: myszołowy, krogulce oraz błotniaki stawowe i pustułki
• inne: kukułki, gąsiorki…

Mapka przygotowana przez Krystiana Zwolińskiego z naniesionymi lokalizacjami gatunków i przykładową trasą wędrówki.

Gdzie?

Interaktywna mapka obszaru

Zakole Wawerskie zlokalizowane jest między Trasą Siekierkowską, ul. Ostrobramską, ul. Płowiecką oraz Traktem Lubelskim. Dojazd komunikacją miejską jest dogodny. Aby wejść na Zakole od strony lasu (północnej) najlepiej wysiąść na jednym z przystanków przy ul. Płowieckiej (Edisona, na żądanie: 125, 142, 702, 704, 720, 722, 730; Trakt Lubelski, dodatkowo 411, 502). Wejście od strony wschodniej jest możliwe po dojechaniu w okolice ulicy Trakt Lubelski (przystanek Spadowa, na żądanie: 142, 305, 702). Od tej strony również najwygodniej dostać się na Zakole samochodem.

Dojazd z centrum Warszawy

Przez podmokły ols prowadzą dwie ścieżki oznaczone na mapie. Jest to teren objęty ochroną, jego penetrację w zasadzie uniemożliwia również stojąca woda. Po łąkach i trzcinowiskach najlepiej poruszać się istniejącymi drogami gruntowymi. Przechodząc na przełaj możemy natknąć się na rów, bądź podmokły teren. W takim wypadku wskazane kalosze.

Kiedy?

Zakole, m.in. z racji swojej dostępności jest warte odwiedzenia w zasadzie przez cały rok. Późną wiosną i latem obserwujemy gatunki lęgowe na tym obszarze. Wczesną wiosną i jesienią spotkać można większe bogactwo ptaków w związku z przelotami.

Źródła:

• Rogatka Grochowska, nr 41 2007, rok XXIII,
• Krystian Zwoliński (inf. ust.),
• materiały własne,
• Forum Przyroda,
• lista dyskusyjna PPP.

Informacje ogólne

Popowo Kościelne leży nad Bugiem, niedaleko Zalewu Zegrzyńskiego. Jest to jedna z miejscowości wypoczynkowych goszcząca m.in. ośrodek wczasowo-konferencyjny Ministerstwa Sprawiedliwości. Obserwacje ptaków prowadzi się na fragmencie starorzecza zalewanym podczas wiosennych rozlewów Bugu. Podczas wędrówek można tu spotkać wiele gatunków ptaków wodnych.

Co?

Podczas wiosennych przelotów zobaczymy w Popowie przegląd pospolitych gatunków gęsi, kaczek oraz bekasowatych. Jest to jedno z pewnych miejsc na 3 gatunki łabędzi. Od czasu do czasu trafiają się również rzadkości. Poniżej lista najbardziej charakterystycznych oraz najciekawszych gatunków obserwowanych na starorzeczu:

• łabędzie: nieme, krzykliwe, czarnodziobe
• gęsi: zbożowe, białoczelne oraz gęgawy (warto wypatrywać innych, rzadszych)
• czaple: pospolite siwe, częste białe i rzadkie nadobne
• rybitwy: czarne, białoskrzydłe i białowąse oraz rzeczne, białoczelne i wielkodziobe (notowana w zasadzie corocznie na przelotach)
• bociany: białe i czarne
• sowy: płomykówka, puszczyk (w okolicach kościoła)
• przegląd kaczek: płaskonosy, cyranki, cyraneczki, świstuny, rożeńce, krakwy …
• przegląd bekasowatych: kszyki, łęczaki, krwawodzioby, brodzce śniade, kwokacze, rycyki, bataliony … obserwowane sporadycznie były również np. szablodzioby
• łuszczaki, pliszki, świergotki, drozdy itp.

Gdzie?

Interaktywna mapka obszaru

Pokaż Popowo Kościelne na większej mapie
Popowo Kościelne leży nad Bugiem niedaleko Zalewu Zegrzyńskiego. Z Warszawy kierujemy się na Serock (do Zegrza przez Legionowo lub ul. Żołnierską oraz dalej drogą 61). Za Serockiem skręcamy w prawo w drogę nr 62 by po około 7 km znów skręcić w prawo na Popowo. Przez następny kilometr droga prowadzi lekko z górki by skręcić o 90 stopni w lewo. Parkujemy w okolicach kościoła.

Dojazd z Warszawy

Najdogodniejsze punkty obserwacyjne znajdują się na wysokim brzegu na łące za kościołem, oraz na brzegu za sklepem. Czasami warto przejść się kawałek wzdłuż brzegu w górę rzeki (na wschód).

Kiedy?

Wiosną okresowy wysoki poziom wody na Bugu powoduje zalanie starorzecza tworząc pod Popowem rozlewisko przyciągające wędrujące ptaki. W związku z dynamicznie zmieniającą się sytuacją na Bugu terminy wylewów, ich wielkość oraz czasu utrzymywania się wody są każdego roku inne. Trzeba trzymać rękę na pulsie by nie przegapić najlepszego czasu na prowadzenie obserwacji, który zazwyczaj przypada gdzieś w marcu lub kwietniu.

Źródła:

• materiały własne,
• Forum Przyroda,
• lista dyskusyjna PPP.

Informacje ogólne

Łazienki Królewskie to chyba najbardziej znany warszawski park i jeden z największych. Jego powierzchnia wynosi 76 ha. Zlokalizowany jest w dzielnicy Śródmieście. Jest popularnym miejsce spacerów, przyciągającym nawet 30 tys. osób dziennie. Pomimo znacznej penetracji przez ludzi spotkać można tutaj pospolite acz ciekawe gatunki ptaków. Ptaki są na tyle oswojone, iż dają się karmić prosto z ręki. Niedaleko Łazienek znajduje się Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego.

Co?

Łazienki przyciągają pospolite ptaki związane z miastem i parkami. Na przelotach zabłądzić mogą tutaj ptaki trochę rzadsze. Jeśli przyniesiemy ze sobą ziarno słonecznika, może uda nam się skusić na skubnięcie nasion z ręki jedną z odważniejszych sikorek albo kowalików. Park jest miejscem gniazdowania dzikiej populacji mandarynki, której początek dały osobniki pochodzące najpewniej z hodowli. W sumie obserwuje się kilkanaście do kilkudziesięciu osobników tej pięknej kaczki. W parku zaobserwowano prawie 70 gatunków ptaków, w tym aż 44 gniazdujące w Łazienkach. Poniższa lista prezentuje ciekawsze obserwowane gatunki.

• ptaki wodne: kaczki – mandarynki, krzyżówki, nurogęsi, łabędzie nieme, perkozki, czaple siwe, kokoszki wodne, łyski, pojedyncze świstuny, krakwy, gęsi białoczelne,
• ptaki drapieżne i sowy – krogulce, puszczyki
• pięć gatunków dzięciołów – duży, średni, białoszyi, zielony oraz dzięciołek
• łuszczaki – grubodzioby, gile, dzwoniece, zięby, mazurki, wróble,
• pospolite drozdy – kosy, kwiczoły, śpiewaki
• ptaki krukowate – sójka, sroka, kawka, gawron, wrona siwa
• rzadziej pojawiają się kukułki, wilgi i słowiki

Gdzie?

Łazienki znajdują się w dzielnicy Śródmieście. Dojazd komunikacją miejską możliwy jest na wiele sposobów. Dostać się do Parku można od ul. Gagarina/ ul. Podchorążych, Al. Ujazdowskich, Al. Armii Ludowej oraz ul. Szwoleżerów.

Mapa Łazienek Królewskich

Pokaż Łazienki Królewskie na większej mapie

Kiedy?

Łazienki można odwiedzać przez cały rok. Aby uniknąć tłumów spacerowiczów najlepiej wybrać się tutaj w dzień powszedni lub wcześnie rano w weekend. Park otwarty jest od świtu do zmierzchu.

Źródła:

• obserwacje własne
• Awibaza