orni.pl

Dzień zapowiadał się mroźny i pochmurny. Rozpoczęliśmy parę minut po 8:00 od spaceru po łąkach w Wieliszewie. Po 1,5 godziny przenieśliśmy się na zaporę w Dębem. Na zakończenie, już przy całkiem słonecznej pogodzie prowadziliśmy obserwacje w okolicach Kolektora Młocińskiego.

Starorzecze w Wieliszewie

Na starorzeczu w Wieliszewie cicho i pusto. Na krzakach przesiadują małe bandy srok oraz wron siwych. Przeszliśmy kilkaset metrów w kierunku kanałków oraz wału. Przeleciały 2 myszołowy, samiec i samica nurogęsi oraz w sumie kilkanaście wron. Jedna z nich wykonała kilka akrobacji w locie, trzymając w dziobie kawałek gałązki olchy. W okolicy wału spłoszyliśmy młodego bielika, który siedział w koronie wątłej brzozy. Wyglądał dosyć komicznie – jak przerośnięta kura na wątłej grzędzie. Na kanałku oraz fragmencie niezamarzniętego jeziorka żerowała i odpoczywała grupka ptaków wodnych:

Kanałek w Wieliszewie

• perkozki – cn. 2
• cyraneczki – cn. 9
• krzyżówki – ok. 30
• nurogesi – 3 samice
• łabędzie nieme – 2
• czaple siwe – 2

Przeszliśmy dalej drogą do wału i wyjrzeliśmy na Narew. Jakieś 300 metrów w górę rzeki uformowało się niewielkie oparzelisko, na którym żerowało cn. 100 gągołów. Pływała wśród nich jedna samica bielaczka oraz perkoz dwuczuby. W oddali, nieopodal mostu w Zegrzu, widzieliśmy kolejne oparzelisko, na którym uwijało się kolejne stado ptaków, jednak odległość była za duża aby je oznaczyć. W drodze powrotnej do samochodu przeleciało nam nad głowami, charakterystycznie się odzywając, 5 kruków. Spotkaliśmy też ekipę myśliwych z długimi fuzjami.

Grupa dużych mew – min. mewy białogłowe

Widok z zapory w Dębem

Kolejny przystanek to zapora w Dębem. Po stronie Zalewu woda całkowicie skuta lodem. W dół rzeki tafla wody całkowicie pozbawiona lodu, niechybnie z powodu intensywnego zrzutu wody (na brzegu tworzą się nawet mini fale). W okolicach zapory standardowy zestaw ptasi:

• krzyżówki – cn. 300 odpoczywające w zatoczkach przy prawym brzegu
• gągoły – ok. 200 żerujące w środku nurtu
• nurogęsi – kilka osobników obu płci
• głowienki – 3 os.
• ogorzałki – 3 os.
• bielaczek – pojedyncza samica
• czernice – kilkanaście
• kormorany – kilkadziesiąt na tafli wody oraz przycupnięte na drzewach
• duże mewy cn. 20 – wyglądają na srebrzyste

Widok na Wisłę z Kolektora

Starorzecze na Młocinach

Podczas naszej poprzedniej wizyty poziom wody w Wiśle był na tyle wysoki, iż przykrył betonową konstrukcję Kolektora Młocińskiego zasadzie od jego nasady, uniemożliwiając dogodne prowadzenie obserwacji na Wiśle. Tym razem udało się dotrzeć na sam jego koniec. Spacerując po betonowej ścieżce nie sposób nie zauważyć postępu prac przy Moście Północnym. Firma budowlana planuje zamontować główne przęsło nurtowe na wiosnę (co oczywiście oznacza opóźnienie o około 6 miesięcy). Na kolektorze spotkaliśmy jeszcze czterech obserwatorów. Z ujścia rury korektora wystrzeliwała mętna breja przyciągając około 100 mew, wśród których dominowały śmieszki ale było też kilka mew siwych (pospolitych) oraz srebrzystych. Poza tym na wodzie w bezpośrednim sąsiedztwie Kolektora obserwowaliśmy w zasadzie jedynie krzyżówki w liczbie około 90 osobników. Na drugim brzegu przesiadywało kilkanaście nurogęsi oraz kormoranów. W oddali w kierunku Młocin, na z rzadka pokrytej krą wodzie dało się zaobserwować więcej ptaków.

Ptaki na Kolektorze Młocińskim

Wisła na Młocinach

Postanowiliśmy przejść skrajem starorzecza w dół rzeki do niewielkiej grobli prowadzącej na brzeg w okolicach Lasku Młocińskiego, w nadziei że uda nam się nią przejść suchą stopą. Po drodze obserwowaliśmy dzięcioła czarnego. Z brzegu Wisły na wysokości Młocin widzieliśmy:

• krzyżówki – około 250 osobników rozproszonych pomiędzy krą
• gągoły – kilkadziesiąt
• nurogęsi – kilkadziesiąt
• głowienki – 3 os.
• czernice – 14 os.
• kormorany – kilkadziesiąt os.

W drodze powrotnej do samochodu w okolicy wału mieliśmy jeszcze odzywającego się gróbodzioba, jedynie słyszanego kowalika oraz kilka sójek. Pośród zabudowań na ul. Prozy odzywały się bogatki, mazurki oraz przeleciał pojedynczy szczygieł.

W opisach ciekawych miejsc na ptaki poza województwem mazowieckim dodałem rezerwat Łężczok.

W sobotę rano wybraliśmy się z Dawidem na zaporę w Dębem a następnie na Kolektor Młociński. Przejechaliśmy przez Nieporęt aby rzucić okiem na Zalew. Nawet z samochodu było widać, że jest cały zamarznięty.

Na zaporze byliśmy parę minut po 7:00. Mimo, że teoretycznie nie miało być bardzo zimno, to z powodu znacznej wilgotności powietrza temperatura odczuwalna była relatywnie niska. Ptaków niewiele:

• krzyżówka – kilkadziesiąt os.
• czernica – kilkanaście os.
• gągoł – kilkadziesiąt os.
• głowienka – 2 os. (samiec i samica)
• nurogęś – kilkanaście
• bielaczek – 1 samiec
• łyska – kilkanaście os.
• kormoran – kilkadziesiąt
• łabędź niemy
• mewa siodłata – cn 1 os.
• mewy w typie srebrzystej – kilkanaście os.
• bielik – 2 os. (ad, imm)

Po półgodzinnych obserwacjach zdecydowaliśmy się wrócić do Warszawy i wyjrzeć nad Kolektor Młociński. Po drodze, w okolicy kolektora, trafiliśmy zimowe stadko łuszczaków:

• dzwoniec – kilkanaście os.
• grubodziób – kilka os.
• czeczotka – cn 5 os.
• jer – 2 os.
• zięba – 1 os.

Ptaki odpoczywały na gałęziach drzew i żerowały ma ziemi kilkadziesiąt metrów od ulicy Prozy.

Samiec gila

Samica gila

Przy kolektorze krajobraz zmienił się diametralnie od ostatniej zimy. Prawie gotowy stoi przyczółek mostu i prowadzących do niego nasyp. Prace trwają mimo soboty i zimy. Niestety wysoki poziom wody oznaczał, że okolice ujścia kolektora były zalane. Popatrzyliśmy trochę ze szczytu skarpy przy przyczółku. Tutaj odwiedziło nas stadko 7 gili (5 samców i 2 samice) oraz raniuszków (kilka osobników). W krzewach i na drzewach żerowały sroki, sójki i modraszki. W oddali na wodzie widzieliśmy łabędzie nieme i krzyżówki.

Czeczotki i dzwońce

Na początku nagrania widać czeczotki, później dzwońce.

Dzwońce

Bardziej niepozornie ubarwiony osobnik jest ptakiem w szacie młodocianej.

W niedzielę wybrałem się w poszukiwaniu siewek złotych wspólnie z Dawidem Kozłowskim na pola uprawne w trójkącie wyznaczonym przez Serock, Wyszków oraz Pułtusk. Zza nisko zawieszonych chmur próbowało przebijać z rzadka jesienne słońce. Szybko się okazało, że ptaków na polach jak na lekarstwo, więc zdecydowaliśmy się podjechać na północ od Puszczy Białej na Pulwy.

Na Pulwach niestety również pusto. Nad głowami kilkakrotnie przeleciało nam stadko 28 charakterystycznie popiskujących siewek złotych. Poza tym w sumie około 10 myszołowów oraz 2 błotniaki zbożowe. Z drobniejszych ptaków mieliśmy głównie głosowo lub w przelocie: gile, trznadle i szczygły oraz rudzika i szpaki. Trafiło się również stadko około 70 kwiczołów. Bardzo ciekawa była obserwacja śpiewającego samca srokosza. Na zakończenie objazdu natknęliśmy się jeszcze na żerującego na cienkich pniach brzóz dzięciołka, który pozwolił obserwować się z kilku metrów i nagrać kilkusekundowy filmik.

Samica dzięciołka

Wracając, spragnieni dodatkowych wrażeń zahaczyliśmy jeszcze o Zbiornik Zegrzyński. Z braku czasu odwiedziliśmy jedynie Marinę Dianę. Stamtąd widzieliśmy:

• nur czarnoszyi – 2 os.
• uhla – 5 os.
• ogorzałka – 6 os.
• bielaczek – cn. 30 os. (24 samice i 6 samców)
• gągoł – cn. 120 os.
• nurogęś – ok. 20 os.
• duże mewy – 6 os. – raczej w typie srebrzystej z wyraźnym strychowaniem na głowie

Cieszę się z tego krótkiego wypadu w teren.

Staw Okręt

W niedzielę wczesnym rankiem wybrałem się z Dawidem Kozłowskim w kierunku Jeziorska. Zdecydowaliśmy po drodze rozpoznać nie odwiedzane przez nas do tej pory lokalizacje w województwie mazowiecki i łódzkim – Stawy Okręt i Rydwan oraz Stawy w Walewicach. Po wizycie w Walewicach zahaczyliśmy również o Psary a następnie zgodnie z planem w kilku miejscach wyjrzeliśmy na Zbiornik Jeziorsko. Przez cały dzień świeciło słońce i powiewał lekki wiatr.

Z Warszawy wyruszyliśmy 1,5 godziny przed świtem. Wschód słońca przywitał nas nad Stawem Okręt. Parę minut kontemplowaliśmi piękną scenerię budzącego się dnia. Tylko słyszalne z rzadka odgłosy wystrzałów mąciły spokój wczesnego poranka. Staw był częściowo spuszczony dzięki czemu przy jednym z brzegów odsłoniła się połać błota, na której żerowało stado gęsi oraz ptaków siewkowatych. Obserwowaliśmy m.in.:

Staw Okręt

• łabędź czarnodzioby – 19 os.
• łabędź krzykliwy -5 os. (2 ad i 3 juv), dołączyły po paru minutach do bewików
• czajka – ok. 100 os. żerujących wspólnie z gęsiami
• biegusy – 4 os. – najprawdopodobniej zmienne, jednak warunki obserwacji nie pozwalają na wystarczającą pewność
• gęgawa – kilkanaście
• gęś zbożowa – ok. 200
• czapla biała – 2 os.
• cyraneczka – niespokojne stado około 150 os. po drugiej stronie stawu, płoszone przez odgłos wystrzałów, latało nieprzerwanie przez kilka minut nad wodą
• gągoły, nurogęsi – kilkanaście os.
• bielik – 2 os.
• myszołów
• mewa mała – cn 2 os. – miła obserwacja
• śmieszka – cn. 50 os.
• duża mewa w typie srebrzystej – 9 os.
• potrzos i czeczotka – głosowo

Na Stawie Rydwan mieliśmy jeszcze 21 łabędzi czarnodziobych, którym towarzyszyły 2 łabędzie krzykliwe, kolejną czaplę białą oraz srokosza.

Łabędzie czarnodziobe

Kolejnym postojem na trasie do Jeziorska były Stawy w Walewicach. Wjazd od strony wsi przegradzał pordzewiały szlaban. Spróbowaliśmy podjechać do stawów od drugiej strony, objeżdżając je od południa dziurawą asfaltową drogą biegnącą po lekkim podwyższeniu terenu. Skręciliśmy w lewo w kocie łby i zaparkowaliśmy przed zabudowaniami. Potem krótki spacerek drogą przez czyjeś podwórko. Jak się okazało doszliśmy na groblę pomiędzy dwoma największymi, położonymi centralnie stawami. Oba były spuszczone i świeciły pustką. Tylko ponad nimi przelatywały z rzadka niewielkie stadka krzyżówek, cyraneczek, nurogęsi oraz gągołów. W oddali zamajaczyła również sylwetka bielika.

W drodze na kolejny kompleks wypatrzyliśmy stadko 24 potrzeszczy. W Psarach rozpoczęliśmy spacer od stawów położonych na wschód od drogi. Już po paru chwilach obserwowaliśmy na tle błękitnego nieba krążące stado kilkuset czajek i siewek złotych. Wypatrzyliśmy w nim również charakterystycznie odzywającego się kwokacza. Stado odleciało na zachód i zniknęło nam z oczu. Na wodzie ptaków raczej nie wiele:

• czernice – ok. 10 os.
• płaskonosy – 3 os.
• cyraneczki
• gągoły
• nurogęsi
• czaple białe – 9 os.
• gęsi zbożowe

Ostatni, najbardziej na zachód wysunięty staw, który odwiedziliśmy, był niewątpliwie największy i najciekawszy. To tutaj usiadło widziane przez nas na początku stado siewek Składało się ono z:

• siewek złotych i czajek – ok. 2 500 os. (55% siewki złote, 45% czajki)
• siewnic – 4 os.
• kulików wielkich – 2 os.
• biegusów zmiennych – cn. 5 os.
• oraz śmieszek i dużych mew

Na zakończenie spaceru po stawach, przy samochodzie spotkaliśmy Tadka Musiała. Pokazał nam samca hełmiatki, którego niestety przegapiliśmy na początku.

Pierwszy raz byłem nad Jeziorskiem przy relatywnie niskim stanie wody. Ogromne odsłonięte połacie błota robią duże wrażenie. Ptaki niestety trzymały się w dużej odległości od brzegu, co w połączeniu z mocnym słońcem i drgającym powietrzem, skutecznie utrudniało obserwacje. Nie liczyliśmy dokładnie ale wśród ptaków udało nam się zaobserwować:

Jeziorsko

• krzyżówki – cn. 1500 os. (prawdopodobnie dużo więcej)
• cyraneczki – cn. 400 os. (prawdopodobnie dużo więcej)
• gągoły – cn. 200 os.
• czernice – cn.  100 os.
• płaskonosy – 4 os.
• krakwy – 5 os.
• ogorzałki – 5 os.
• świstuny – pojedyncze
• gęsi – ok. 1500 os (zbożowe i gęgawy – przeważały te drugie)
• czajki – cn. 500
• nieoznaczone biegusy
• śmieszki – cn. 500 wszędzie na zbiorniku
• łyski – cn. 400 w okolicy tamy

Wypad przyniósł ze sobą zarówno wiele wrażeń estetycznych jak i ciekawych obserwacji. Pozdrowienia dla spotkanego Tadeusza Musiała.